Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) maakte de balans op van de vorderingen op gebied van geïntegreerde zorg in België en komt tot drie prioriteiten: een duidelijk politiek akkoord, het definiëren van territoria en een hervorming van de financiering.
Het huidige gezondheidszorgsysteem, grotendeels gericht op de aanpak van acute ziekte-episodes met een betaling per prestatie als voornaamste financieringsmechanisme, is volgens het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) niet optimaal om de uitdagingen het hoofd te bieden die de vergrijzing en de toename van het aantal chronisch zieken met zich meebrengt. Een evolutie naar meer geïntegreerde zorg wordt als oplossing naar voor geschoven. “We verstaan hieronder een zorgsysteem dat beter afgestemd is op de multi-dimensionele noden van mensen met chronische aandoeningen, dat rekening houdt met de behoeften van mensen gedurende hun hele leven, en dat over de verschillende zorglijnen heen.” Zowel federaal als op niveau van de deelstaten lopen meerdere initiatieven in die richting, maar de coördinatie ontbreekt.
In afwachting hiervan werd het KCE door minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) gevraagd een balans op te maken van de vorderingen die al werden gemaakt. De bevraging van de sector leidt tot drie prioriteiten: een duidelijk politiek akkoord, het definiëren van territoria en een hervorming van de financiering.
Een duidelijk herkenbaar beleidskader wordt door de sector met aandrang gevraagd. Er moet een interfederale samenwerkingsovereenkomst komen waarin alle beleidsniveaus hun verschillende initiatieven coördineren en de hervormingen en andere initiatieven die ze willen doorvoeren definiëren. Het toekomstige Interfederaal Plan voor Geïntegreerde Zorg, gepland voor 2024, moet hier soelaas bieden. Voorts moet er verder worden ingezet op het organiseren van zorg in geografische gebieden om zo de doelpopulatie beter af te bakenen. Een derde prioriteit is een hervorming van het financieringssysteem. Het huidige systeem wordt gezien als een belemmering voor geïntegreerde zorg omdat het onvoldoende samenwerking, coördinatie en preventie stimuleert. Als ideaal wordt een gemengd financieringsmodel naar voor geschoven met naast de vergoeding per prestatie ook andere, forfaitaire betalingsvormen.
Het KCE sluit af met een waarschuwing voor ongepast financieel optimisme: “Hoewel de verschuiving naar (meer) geïntegreerde zorg in theorie op lange termijn tot een return on investment zou kunnen leiden (bijvoorbeeld een versterking van de preventie kan de kosten van curatieve zorg op lange termijn verminderen), is het een illusie te denken dat de uitvoering van meer inzet op multidisciplinariteit, ondersteuning eerste lijn, financiële hervormingen op korte termijn budgetneutraal zal zijn. Integendeel, de onderzoekers benadrukken dat een belangrijke initiële investering waarschijnlijk nodig zal zijn.”
Filip Ceulemans
