Het is belangrijk dat artsen tijdens een gezondheidscrisis communiceren om de gezondheid van de bevolking te behouden en te verbeteren.
Viroloog Marc Van Ranst zit intussen meer dan drie weken samen met zijn familie in een safehouse na de bedreigingen door Jürgen Conings. Ook andere artsen die het afgelopen jaar als expert optraden in de media, krijgen hun deel van haatmail te verwerken. Bepaalde delen van de bevolking (en ook enkele politici) stellen zich de vraag of artsen wel het recht of de plicht hebben om via de media hun visie op een gezondheidscrisis te geven, soms ingaand tegen de beslissingen die de overheid neemt.
De Orde der Artsen vindt het een goede zaak dat artsen actief deelnemen aan het publieke debat tijdens de gezondheidscrisis veroorzaakt door COVID-19. “Het is in het algemeen belang dat artsen tijdens een gezondheidscrisis bijdragen tot informatie die de gezondheid helpt behouden en verbeteren”, stelt de Orde. “Wetenschappelijke standpunten kunnen zeker bij het optreden van een nieuw ziektebeeld uiteenlopen en aanleiding geven tot wetenschappelijke discussies die na verloop van tijd leiden tot een voortschrijdend inzicht en uiteindelijk een gedragen universele aanpak.”
Wanneer hij voor een groot publiek (buiten de vertrouwde wetenschappelijke kring) communiceert, moet de arts wel enkele vuistregels voor ogen houden. Een eerste aandachtspunt is het kennisniveau van het publiek en daarmee gepaard de kritische ingesteldheid. Hoe ruimer en gevarieerder het publiek, hoe meer de arts zijn woorden moet wikken en wegen. De informatie die de arts verstrekt, beïnvloedt immers de individuele en de collectieve keuzes door het vertrouwen dat men in het medisch korps heeft. De arts moet zich dan ook bewust zijn van de verantwoordelijkheid die hij draagt. Hij mag de gezondheidsbelangen die op het spel staan, nooit uit het oog verliezen.
De medische deontologie en ethiek moeten steeds het uitgangspunt zijn van de communicatie van de arts. Uiteraard is het verstrekken van onjuiste informatie die manifest ingaat tegen de huidige inzichten van de wetenschap, volledig uit den boze. Wanneer een arts het woord neemt, moet hij ook steeds duidelijk een onderscheid maken tussen zijn persoonlijke opvattingen en zijn medische kennis. Hij vermeldt bij voorkeur de medische bronnen waarop hij zich baseert voor de uitspraken die hij doet.
Filip Ceulemans
