Omdat er geen betrouwbare cijfers bestaan, is het moeilijk de behoeften in te schatten van de Belg inzake geestelijke gezondheidszorg. Dat zegt het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE).
Omdat de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) de voorbije decennia grote hervormingen doormaakte, werd het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) gevraagd het GGZ-landschap in kaart te brengen om eventueel lacunes en/of overlappingen op te sporen. “De grootste uitdaging blijkt echter dat de GGZ-behoeften van de Belgische bevolking niet duidelijk zijn omdat er gen betrouwbare cijfers bestaan. Daarom konden we niet nagaan of het huidige zorgaanbod afgestemd is op de behoeften”, aldus het KCE. “Naast het opzetten van goede registratiesystemen en het aanmoedigen van registratie door de betrokken actoren, versterkt de overheid best haar bestaande beleid van gemeenschapsgerichte zorg. Dat kan onder meer door de GGZ (financieel) toegankelijker te maken, laagdrempelige informatiepunten te voorzien en het aanbod begeleid wonen uit te breiden.”
Het KCE stelde vast dat het GGZ-aanbod in ons land zeer divers, uitgebreid en complex is. “Deze diversiteit in aanbod biedt uiteraard voordelen, maar hierdoor is er ook een slechte zichtbaarheid en onduidelijkheid over wat er allemaal voorhanden is, zowel voor burgers, zorgverleners als beleidsmakers. Daarom worden er best meerdere vormen van laagdrempelige toegangs- en informatiepunten voorzien, ook voor familieleden en mantelzorgers van mensen met GGZ-problemen. Hiervoor kan gedacht worden aan huisartsen, wijkgezondheidscentra, bedrijfsgeneeskundige diensten, OCMW’s enzovoorts. Verschillende GGZ-netwerken zijn vandaag al dat soort meldpunten aan het opzetten. Het zou goed zijn dat burgers in de toekomst alle informatie over het GGZ-aanbod en het aanbod voor lichamelijke zorg online op één plaats kunnen terugvinden.”
Verder pleit het KCE ervoor om het zorgaanbod (psychologen, psychiaters, huisartsen, wijkgezondheidscentra, CAW, CGG, mobiele teams) dicht in de buurt van mensen met GGZ-problemen te versterken en beter (financieel) toegankelijk te maken. Op die manier worden deze problemen eerder aangepakt en wordt er mogelijk minder beroep gedaan op spoeddiensten en ziekenhuizen. Verder moet de continuïteit van de zorg tussen het ziekenhuis of de instelling en de ambulante zorg verbeterd worden. “Daarnaast moet het aanbod van begeleid wonen, waarbij mensen met GGZ-problemen in hun omgeving aangepaste psychosociale ondersteuning krijgen, aanzienlijk worden verhoogd, om zo de sociale re-integratie van meer personen te bevorderen en om ziekenhuisopnames te voorkomen. Om GGZ-problemen te voorkomen, en tijdig aan te pakken, dient het onderwerp meer bespreekbaar gemaakt en gedestigmatiseerd te worden, zowel bij de algemene bevolking als bij werkgevers en zorgverleners. Hiertoe zijn verschillende mogelijkheden, zoals mediacampagnes, het opnemen van het onderwerp in algemene onderwijsprogramma’s en in de opleiding van zorgverleners”, besluit het KCE.
Filip Ceulemans