Mensen met een verstandelijke beperking hebben het niet makkelijk. Ook niet wanneer ze een beroep doen gezondheidszorg. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) stelt in een rapport acht concrete doelstellingen voor, onderverdeeld in 25 actiepunten.
De databank van de FOD Sociale Zekerheid identificeerde voor de periode van 2014 tot 2019 17.155 personen van vijftien jaar of ouder met een verstandelijke beperking. Cijfers tonen aan dat zij iets minder makkelijk toegang krijgen tot gezondheidsdiensten dan de algemene bevolking. Voor de toegang tot de huisarts en het behouden van een Globaal Medisch Dossier worden wel geen significante verschillen vastgesteld. Deelname van vrouwen met een verstandelijke beperking aan de screening op borstkanker loopt wel duidelijk achter op de globale bevolking: iets meer dan 40% tegenover 60%.
Een van de actiepunten die het KCE naar voor schuift om de situatie te verbeteren, is het sensibiliseren om gezondheidsproblemen bij personen met een verstandelijke beperking op te sporen. Zorgverstrekkers zijn vaak niet gewend om te communiceren met personen met een verstandelijke handicap. Daarvoor is nood aan aangepaste communicatiemiddelen. Het KCE geeft hier een pluim aan Domus Medica dat in 2020 samenwerkte met Special Olympics Belgium.
Het KCE vindt het belangrijk dat elke persoon met een verstandelijke beperking een vaste huisarts heeft die het GMD bijhoudt. De vaste huisarts zou elk jaar een multidisciplinair overleg moeten organiseren om de coördinatie van de zorg te garanderen en beslissingen op elkaar af te stemmen. Gezien de moeilijkheden die personen met een verstandelijke beperking ondervinden om zich te uiten, zou het interessant zijn een beroep te doen op visuele instrumenten zoals de Babbelgidsen die werden ontwikkeld door Dito. Naast medische informatie zou dit hulpmiddel ook een beschrijving van de behoeften en van het functioneren van de persoon met een beperking moeten bevatten. Het KCE roept Domus Medica op om hiervoor instrumenten uit te werken aangepast aan de eerste lijn.
De rol van de huisarts is ook belangrijk bij de screening van personen met een verstandelijke beperking. Zij scoren doorgaans lager dan de rest van de bevolking en kunnen daarom ondersteuning best gebruiken. Het KCE roept huisartsen op om proactief deze groep aan te zetten tot screening en de resultaten ook op te volgen. Daar mag van het KCE gerust een financiële tegemoetkoming tegenover staan.
Filip Ceulemans
