Zaterdag (1 september) is het zover. Dan is het Fonds voor de Medische Ongevallen eindelijk volledig operationeel. De wet die dit fonds mogelijk maakte, trad al op 2 april 2010, zeg maar twee jaar en half geleden, in werking. Sindsdien komen slachtoffers van een medisch ongeval eventueel in aanmerking voor een vergoeding.
Eventjes het geheugen opfrissen. Het Fonds voor de Medische Ongevallen bestaat officieel sinds 2 april 2010 en betekent een echte omwenteling voor de rechten van de patiënt. Voordien moest een patiënt die slachtoffer was van een medische fout of een medisch ongeval absoluut de fout van de zorgverstrekker of van het ziekenhuis kunnen aantonen om in aanmerking te komen voor een vergoeding. Vaak was dat een zaak van lange duur: verschillende deskundigenonderzoeken en tegenonderzoeken, veel onkosten en procedures die soms jarenlang voor een rechtbank konden aanslepen. Geen pretje voor de patiënten, maar ook niet voor de zorgverstrekkers die zeer zware verzekeringspremies betaalden om zich tegen aansprakelijkheidsvorderingen in te dekken. Bovendien leidde het systeem soms tot (te) defensieve geneeskunde omdat men geen enkel risico wilde nemen.
Met het Fonds voor de Medische Ongevallen krijgt de patiënt het recht op en vergoeding van het medisch risico (of het therapeutisch risico) zonder dat de zorgverstrekker daarbij een fout heeft gemaakt. Is er wel sprake van een fout dan moet de verzekering betalen. Wanneer er echter geen fout wordt vastgesteld, komt het Fonds voor de Medische Ongevallen tussenbeide. Naast het vergoeden van slachtoffers, heeft het fonds ook de taak om de klachten van alle slachtoffers van medische ongevallen te onderzoeken en de dossiers te behandelen, waarbij het eventueel zelf een medisch deskundigenonderzoek zal betalen. Het fonds zal de zorgverleners en de ziekenhuizen ook kunnen verplichten om bij een medisch ongeval alle nuttige inlichtingen te geven om de oorzaak van de schade nauwkeurig te kunnen vaststellen. Deze procedure is gratis voor de patiënt, maar zal wel door de zorgverstrekker betaald moeten worden indien er effectief een fout wordt vastgesteld.
Nu al is duidelijk dat er heel wat werk op de plank ligt voor het Fonds voor de Medische Ongevallen. Sinds de oprichting in 2010 kreeg het fonds 127 dossiers binnen. Gezien de wettelijke bepalingen die de procedure regelen slechts op 1 september in werking treden, heeft het fonds deze dossiers echter nog niet kunnen behandelen. Naast deze 127 dossiers, kreeg het callcenter van Volksgezondheid 90 telefoontjes waarbij de beller vroeg om opnieuw door het fonds opgebeld te worden zodra het in werking trad. De ziekenfondsen en de gespecialiseerde vzw’s deelden het fonds al mee dat ze respectievelijk 110 en 81 dossiers klaar hebben liggen. Dat betekent dus iets meer dan 400 aanvragen die het fonds op korte termijn moet behandelen.
Het jaarlijks budget voor het fonds wordt door de regering geraamd op 2 miljoen euro. Voor dit jaar trok de regering Di Rupo een bedrag van 12,5 miljoen euro uit. Van dat budget moeten onder meer de 25 voltijdse werkkrachten betaald worden.