Uit een enquête die het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten organiseerde blijkt dat de meeste patiënten een te langdurig gebruik meldt van benzodiazepines en aanverwante geneesmiddelen in de strijd tegen slaapstoornissen.
Slaapstoornissen zijn een vaak voorkomend probleem. Hoewel niet-farmaceutische alternatieven worden aanbevolen als eerstelijnsbehandeling tegen chronische slapeloosheid bij volwassenen, kiezen veel patiënten toch voor een medicamenteuze aanpak omdat die snel resultaat oplevert. Benzodiazepines en aanverwante geneesmiddelen worden daarbij het vaakst gebruikt. Wanneer ze op een rationele manier (in een zo klein mogelijke dosis en voor een beperkte tijd) worden gebruikt, worden ze als het meest doeltreffend beschouwd. Het FAGG verduidelijkt dat zelfs bij correct gebruik er risico’s zijn verbonden aan het gebruik van deze geneesmiddelen. Onder de vaker voorkomende bijwerkingen vermeldt het FAGG cognitieve stoornissen, risico op vallen, slaperigheid overdag, gewenning en afhankelijkheid.
Uit de enquête die het FAGG uitvoerde, blijkt dat de meeste patiënten de slaapmiddelen langer dan een jaar neemt. 92% gebruikt ze langer dan één maand, 84% langer dan zes maanden. Bij patiënten vanaf 65 jaar gebruikt 84% al langer dan een jaar een slaapmiddel. Bij de jongere bevolkingsgroepen bedraagt dat ook nog 72%. Bij meer dan een derde van de patiënten (38%) worden tekenen van psychologische afhankelijkheid vastgesteld. 75% van de patiënten wil met de behandeling stoppen. 67% heeft dat al geprobeerd. Opvallend is dat meer dan 60% van de patiënten al een alternatieve methode heeft uitgeprobeerd. Alternatieve methoden zijn dan slaaphygiëne, geneesmiddelen op basis van planten, homeopathie en voedingssupplementen. Het vaakst gebruikte slaapmiddel is zolpidem (48%), gevolgd door lormetazepam (23%) en lorazepam (12%). 16% van de patiënten geeft aan meer dan de aanbevolen dosis te nemen, terwijl 5% zelfs zegt meer dan het dubbele van de aanbevolen dosis in te nemen.
Hoewel de resultaten van deze bevraging niet mogen worden geëxtrapoleerd naar de hele bevolking, ziet het FAGG toch enkele duidelijke aandachtspunten. De bevraging toont aan dat de aanbevelingen over de behandelingsduur door veel patiënten niet worden gevolgd. Artsen schrijven de geneesmiddelen soms ook voor te lange periodes voor. Het FAGG pleit daarom voor de invoering van kleinere verpakkingen benzodiazepines of aanverwante middelen. Dat moet patiënten aanmoedigen hun arts te raadplegen wanneer ze de behoefte voelen de behandeling verder te zetten.
Filip Ceulemans