Om meer proactief en preventief aan de slag te gaan in de huisartsenpraktijk en taakdelegatie concreet en efficiënt te kunnen invullen, is populatiemanagement een belangrijke voorwaarde. Met behulp van barometers kunnen geaggregeerde data uit het medisch dossiersysteem worden geëxtraheerd om zo de patiëntenpopulatie in kaart te brengen, de huidige kwaliteit van zorg te analyseren, concrete acties te ondernemen en de impact daarvan te monitoren.
Achtergrond
Waar huisartsen vandaag voornamelijk reactief werken, en de patiënt zo goed mogelijk trachten te helpen als deze zich aandient met een bepaalde vraag, symptoom of klacht, creëert de vergrijzing – inclusief het grote aantal patiënten met chronische aandoeningen en comorbiditeiten – een stimulans (of zelfs noodzaak) om in de huisartsenpraktijk meer proactief te werken en op een efficiënte manier met taakdelegatie aan de slag gaan.
Hoe kunnen we dit doen?
- Identificeren en stratificeren van de populatie. Door specifieke patiëntengroepen te analyseren en de meest aangewezen zorg voor diverse subgroepen te inventariseren, wordt het makkelijker om patiëntenzorg efficiënt te organiseren en bepaalde taken te delegeren, waardoor de huisarts zelf meer tijd en verantwoordelijkheid kan nemen voor intensiever ziektemanagement en zorgcoördinatie bij complexe patiënten.
- Kwaliteit van huidige zorg in kaart brengen. Door de eigen praktijkwerking en kwaliteit van zorg aan de hand van gevalideerde proces- en resultaatsindicatoren kritisch te evalueren en te vergelijken met peers of richtlijnen, ontstaan nieuwe inzichten waardoor het mogelijk wordt meer proactief en preventief te werk te gaan, zorg efficiënter te organiseren en taakdelegatie concreter in te vullen.
- Populatiegerichte interventies ondernemen en monitoren. Door in de eigen praktijk interventies voor verschillende subgroepen aan te passen, uit te rollen en vervolgens opnieuw de kwaliteit ervan te meten, kan de impact van deze acties worden geëvalueerd.
Barometertechnologie
Het concept van een barometer omvat enerzijds het geautomatiseerd verzamelen van data uit het medisch dossiersysteem (AUDIT) en anderzijds het aanbieden van feedbackrapporten op basis van de verzamelde data (FEEDBACK).
DATA:
- De data worden - indien correct geregistreerd - automatisch uit het EMD geëxtraheerd om de werklast voor de huisarts tot een minimum te beperkten.
- De data worden geaggregeerd op praktijkniveau. Dit betekent dat geen enkel individueel patiëntgegeven (zelfs niet geanonimiseerd) wordt opgehaald.
- De data worden beveiligd gehost op Healthdata.be, het centrale platform van Sciensano waar via de Healthstat-module feedbackrapporten kunnen worden gegenereerd.
- De data bestaan uit een evidence-based set van proces- en resultaatsindicatoren.
FEEDBACKRAPPORT:
- Op basis van de datacollectie van de verschillende indicatoren wordt via de Healthstat-module een feedbackrapport gegenereerd. Vanaf voorjaar 2024 zal deze feedback rechtstreeks en onmiddellijk na de datacollectie beschikbaar zijn in de eigen EMD-software.
- Op basis van de feedbackrapporten kan de performantie / kwaliteit van de praktijkvoering worden geëvalueerd. Dit gebeurt doorbenchmarking met peers of ten opzichte van een bepaalde richtlijn. Aanvullend worden aan de hand van queries (makkelijk uitvoerbare zoekopdrachten die je op praktijkniveau kan uitvoeren) handige tools aangereikt om aan populatiemanagement te doen.
Deze barometers zijn samengesteld door een interuniversitair team van praktiserende huisartsen en zijn wetenschappelijk onderbouwd en gevalideerd.
Op basis van die feedbackrapporten – die (vanaf voorjaar 2024) onmiddellijk beschikbaar zullen zijn na ophaling van de data – kunnen huisartsenpraktijken de eigen performance evalueren en verbetermogelijkheden identificeren. Binnen het eigen EMD kunnen vervolgens met behulp van follow-up queries individuele patiënten geïdentificeerd worden die bijkomend uitgenodigd en/of opgevolgd dienen te worden, om hieraan concrete acties te gaan koppelen (vb uitnodiging sturen, taak inplannen).
Zeer belangrijk hierbij te vermelden dat een barometer géén controle-instrument is, en het resultaat van één specifieke praktijk enkel door die praktijk zelf kan worden ingezien. Het biedt een vertrouwde omgeving waarin praktijken zelf aan de slag gaan, hun performance monitoren en kijken waar men zich eventueel kan verbeteren. Daarnaast wordt volop gewerkt aan de ontwikkeling van 'population health dashboards' waarin regionaal – bijvoorbeeld op niveau van ELZ – verder geaggregeerde data van alle praktijken samen wel gevisualiseerd kan worden als basis voor analyse en beleid.
Toekomst
Bedoeling om zoveel mogelijk te automatiseren, zodat er zo weinig mogelijk extra werk nodig is. Na de covid- en vaccinatiebarometers werden in 2023 twee nieuwe barometers gelanceerd:
- Diabetesbarometer: geautomatiseerd halfjaarlijks AUDIT & FEEDBACK-proces als ondersteuning bij kwaliteitsvolle diabeteszorg.
- Antibioticabarometer: geautomatiseerd 3-maandelijks (per seizoen) AUDIT & FEEDBACK-proces om te ondersteunen bij antibioticabeleid voor luchtweginfecties en cystitis.
Bedoeling om jaarlijks 2 nieuwe huisartsenbarometers te lanceren.
Criterium voor de geïntegreerde praktijkpremie 2023
Omdat de meerwaarde van benchmarking toeneemt naarmate meer praktijken deelnemen en omdat de barometer als een belangrijke tool voor kwaliteitsverbetering aanzien wordt, zal deelname aan één van de twee bovengenoemde barometers – diabetes of antibiotica – opgenomen worden als criterium voor de geïntegreerde praktijkpremie 2023.
Uiteraard is de barometer veel meer dan een administratief criterium of een financiële incentive. Maak gebruik van deze nieuwe technologie om feedback te krijgen over de kwaliteit van zorg voor uw patiënten!