Het Riziv zette dinsdag de puntjes op de ‘i’ betreffende de nieuwe maatregelen inzake het geneesmiddelenvoorschrift. De apothekers zijn in elk geval niet overtuigd. Uit protest tegen de maatregelen van de regering laten de apothekers vandaag alvast hun groene kruis niet branden.

Begin deze maand trad al de regel in voege dat een apotheker bij een Voorschrift op Stofnaam (VOS) verplicht is één van de goedkoopste geneesmiddelen (= geneesmiddelen binnen de groep van de goedkoopste geneesmiddelen) aan de patiënt mee te geven. Vanaf volgende week (1 mei) moet de apotheker dat ook doen voor elk voorschrift van antibiotica en antimycotica bij een acute behandeling (niet bij een chronische behandeling). Er zijn wel twee uitzonderingen voorzien waarbij de verplichte aflevering van één van de goedkoopste geneesmiddelen in het therapeutische belang van de patiënt wegvalt. Ten eerste wanneer een gezondheidsreden de strikte naleving van het voorschrift vereist. Ten tweede wanneer de patiënt allergisch of intolerant is aan een hulpstof met erkende werking in het geneesmiddel. De voorschrijvende arts moet dat in beide gevallen duidelijk op het voorschrift vermelden.

Tijdens een persconferentie zette Ri De Ridder, directeur-generaal van de Dienst Geneeskundige Verzorging van het Riziv, de redenen voor deze maatregel uiteen. “Het beleid wil dat de voorgeschreven geneesmiddelen zo goed mogelijk zijn voor zowel de patiënt als voor de sociale zekerheid. Dat schept ruimte voor innovatie.” Deze stap is volgens De Ridder het logische vervolg van een evolutie die al in 2002 werd ingezet met de invoering van de referentieterugbetaling, die erop gericht was door concurrentie tussen de farmaceutische bedrijven te komen tot prijsdalingen. In 2006 kwam daar het systeem van het “goedkoop” voorschrijven bij. Dat was gericht op de voorschrijver, die een bepaald percentage goed voorschrijven opgelegd kreeg.

Marktaandeel

Het resultaat van deze maatregelen is duidelijk. In 2005 waren generieken goed voor een aandeel van 17,7% (aandeel in DDD). De goedkope originelen namen 8,4% van de markt voor hun rekening. De “dure originelen” hadden een marktaandeel van 73,9%. Jaar na jaar nam het aandeel van deze laatste categorie af om in 2010 te stranden op 53,6%. Datzelfde jaar piekten de generieken op 26,9%, de goedkope originelen op 19%. In uitgaven van het Riziv is de tendens gelijklopend, zij het heel wat minder ingrijpend. Het aandeel van de generieken steeg in de periode van 2005 tot 2010 van 9% tot 13%, dat van de goedkope originelen van 6,7% tot 12,5%. Het aandeel van de dure originelen daalde in dezelfde periode van 84,3% tot 72,9%.

Een jaar na de invoering van het Voorschrijven op Stofnaam (VOS), dus in 2007, was dat voor werkzame bestanddelen met een generiek goed voor 4,6% van de verpakkingen. Vorig jaar klopte het Riziv het aantal van deze voorschriften af op 10,5%. Bij werkzame bestanddelen zonder generiek, werd vorig jaar in 1,4% van de voorschriften voor VOS gekozen.

Zaad in het bakje

De voornaamste bedoeling van de regering is uiteraard om met deze maatregelen extra zaad in het bakje te krijgen. Door de maatregel van 1 april 2012 (goedkoopste afleveren bij VOS) hoopt de regering 7,5 miljoen euro te besparen, door de aflevering van het goedkoopste antibioticum en antimycoticum denkt de overheid 8 miljoen euro te besparen. Opmerkelijk was nog dat Ri De Ridder uitdrukkelijk naar het buitenland verwees om de maatregel te verdedigen. Uit een tabel die hij tijdens de persconferentie voorstelde, bleek België één van de weinige landen van de Europese Unie te zijn waar dergelijke maatregel nog niet werd ingevoerd.

Het is duidelijk dat de regering met deze maatregelen het VOS verder wil promoten en stimuleren. Een arts is echter niet verplicht steeds een Voorschrift op Stofnaam te verstrekken. Ook niet bij voorschriften voor antibiotica en antimycotica. De arts behoudt het volle recht om een geneesmiddel op merknaam voor te schrijven.

Ten slotte nog dit: wie wil nagaan of een geneesmiddel tot de categorie van de goedkope geneesmiddelen behoort, kan twee bronnen raadplegen:

• De website van het Riziv, rubriek Geneesmiddelen en andere farmaceutische verstrekkingen > Directe toegang > Goedkoopste geneesmiddelen
• De website van het BCFI, in de prijsvergelijkingstabellen

Op beide sites staan de goedkoopste geneesmiddelen aangeduid met een groene achtergrond.