De ZorgSamen, een online platform voor de mentale ondersteuning van iedereen die werkt in zorg en welzijn, lanceert maandelijks een bevraging in de sector. Die peilt naar de impact van de coronacrisis op het psychisch welbevinden. De tweede bevraging liep tijdens het eerste weekend van mei. Meer dan 3000 medewerkers uit alle beroepsgroepen, sectoren en provincies namen deel. Deze tweede meting laat zien dat de impact op het gevoelsleven, het functioneren en het welbevinden van de medewerkers groot blijft. Een belangrijke bevinding is dat één op drie kampt met schuldgevoelens.
Precies 3298 personen participeerden aan de tweede ZorgSamen Barometer. Ze komen uit heel diverse beroepsgroepen en sectoren uit zorg en welzijn: woonzorgcentra, voorzieningen voor personen met een handicap, jeugdhulp, gezinsondersteuning, ziekenhuizen, geestelijke gezondheidszorg, eerste lijn... De vragenlijst peilde naar de impact van de crisis tijdens de afgelopen week op persoonlijk vlak, professioneel vlak en stelde ook een aantal vragen over de sociale steun die zorgverleners ondervinden. Telkens werd naar de verschillen gepeild met de normale situatie van voor de crisis.
In deze tweede bevraging werd ook specifiek ingegaan op schuldgevoel. 36% van de medewerkers voelt zich erg schuldig omdat ze hun werk niet in normale omstandigheden kunnen doen. Meer dan 1 op 3 kampt met een schuldgevoel dat ze het virus misschien overdragen naar de eigen familie. Een kwart van de bevraagden spreekt dan weer over een “ernstig schuldgevoel over het infectierisico naar andere patiënten, bewoners, cliënten of collega’s”. Eén op vijf zegt dat het onvoldoende kunnen bijdragen aan het beheersen van de pandemie op hen weegt.
Wat tonen de andere resultaten van mei?
1) Er is bij de deelnemers een grote impact op persoonlijk vlak.
- Meer dan de helft geeft aan dat ze onder druk staan, vermoeid en hyperalert zijn. Dat dubbel zo veel als in normale omstandigheden.
- 4 op de 10 medewerkers rapporteren slaaptekort.
- Bijna een vierde van de deelnemers geeft aan concentratiestoornissen te hebben (23%) alsook angst (24%). Dat is bijna vijf keer zo veel als normaal.
- Bij “zich ongelukkig voelen” en “zich niet herkennen in hun emotionele reacties” geven deelnemers aan dat dit 4 keer hoger is dan normaal.
2) De professionele impact moet verder opgevolgd worden. Onder normale omstandigheden geeft 1 op de 10 deelnemers aan te “twijfelen aan kennis en kunde” en 6% denkt er vaak aan te “stoppen met uitoefenen van het beroep”. Begin mei twijfelde 22% aan kennis en kunde, 15% dacht er vaak aan te stoppen met het beroep.
3) Sociale steun vinden mensen die meewerkten aan de barometer in mei 2020 vooral bij hun “partner” (83% positieve ervaring) alsook bij de “eigen/directe collega’s” (73%) en vrienden buiten de organisatie (70%). Professionele steun wordt nog niet vaak opgezocht. Hierbij dient aangegeven te worden dat betere ondersteuning van leidinggevenden wenselijk is. Gemiddeld 44% geeft aan dat het gesprek met leidinggevende positief was, in ziekenhuizen ligt dit 10% lager en in woonzorgcentra 8% hoger. 1 op 10 van alle deelnemers geeft aan dat het geen positief gesprek was en 15% dat ze niet in gesprek gingen met hun leidinggevende maar er wel nood aan hadden. Wat betreft professionele ondersteuning door een psycholoog: 7% had er een (positief) gesprek mee; 15% had wel nood aan dit gesprek maar ging het niet aan.
De resultaten van de bevraging bevestigen dat de pandemie een sterke impact heeft op het persoonlijk en professioneel leven van de medewerkers uit zorg en welzijn. Zorgverleners zijn zorgzame mensen, hun schuldgevoel is misschien niet verrassend maar is een reactie die verdere opvolging en duiding nodig heeft. De bekendmaking van professionele ondersteuning zal verder uitgebouwd moeten worden, zeker nu in de komende weken de druk verder (of opnieuw) kan stijgen door de heropstart van activiteiten, het opnieuw toelaten van bezoek, de opening van de scholen en een mogelijke tweede piek in de pandemie.
De barometer is een initiatief van De ZorgSamen. De zorgSamen is ontstaan vanuit een initiatief van Zorgnet-Icuro, en binnen de Vlaamse taskforce Covid-19 Zorg uitgegroeid tot hét online platform voor de ondersteuning van de medewerkers in de Vlaamse zorg-en welzijnssector.
De Barometer is een interuniversitaire bevraging die wordt gecoördineerd door Prof. Kris Vanhaecht (LIGB-KU Leuven). De bevraging wordt maandelijks herhaald.
Bron: Persbericht van De ZorgSamen van 14/05/2020
