Media en stigma: een gedeelde verantwoordelijkheid

De media hebben een krachtige invloed op hoe de samenleving geestelijke gezondheid en psychische kwetsbaarheid percipieert. Een nieuw 'Charter Stigma en Media' roept Belgische journalisten en mediaprofessionals op tot een meer respectvolle, stigmavrije berichtgeving. Het charter biedt richtlijnen die gebaseerd zijn op internationale best practices, aangepast aan de Belgische context, en wil bijdragen aan een mediaomgeving waarin openheid over psychische gezondheid mogelijk is zonder angst voor discriminatie.

Psychische aandoeningen zijn wijdverspreid: meer dan één op drie Belgen krijgt er ooit mee te maken. Toch blijft stigma een ernstig maatschappelijk probleem. Het charter benadrukt dat stigma niet alleen leidt tot sociale uitsluiting, maar ook de toegang tot zorg bemoeilijkt en zo het lijden vergroot. De media kunnen dit stigma versterken door stereotiepe beeldvorming, maar hebben ook de mogelijkheid om het te verminderen door genuanceerde en correcte berichtgeving.

Daarom formuleert het charter tien aanbevelingen voor stigmavrije berichtgeving. Die gaan onder meer over het vermijden van sensatiezucht, het gebruik van correcte terminologie, het respecteren van privacy en het bieden van duiding bij medische termen. Journalisten worden aangemoedigd om te berichten vanuit empathie en maatschappelijke verantwoordelijkheid, en om psychische aandoeningen niet automatisch te koppelen aan storend gedrag.

Het charter eindigt met een engagementsverklaring voor mediaprofessionals die zich willen inzetten voor een inclusieve en respectvolle berichtgeving. Zoals gezondheidsjournalist André Picard het verwoordt: 'Schrijven over psychische aandoeningen in al hun rijkdom en met al hun uitdagingen hoeft geen stigma te veroorzaken. Het biedt ons integendeel een zeldzame gelegenheid om betekenisvolle sociale verandering teweeg te brengen, naast een gouden kans om de journalistiek te verbeteren'.

Wim Torbeyns