Sensoa lanceert in aanloop naar 1 december, wereldaidsdag, een nieuwe campagne waarin het expertisecentrum positief nieuws brengt over leven met hiv. Met de huidige medicatie kan de hoeveelheid hiv-virus in het bloed al na enkele maanden zo laag zijn, dat de persoon met hiv het virus niet langer via seksueel contact kan overdragen, ook niet bij seks zonder condoom. Dat gegeven wordt uitgebreid bevestigd door diverse internationale studies. Belangrijk om te weten als huisarts wanneer hiv ter sprake wordt gebracht tijdens een consultatie.
Waar jarenlang aids een verwoestend spoor trok, haalde iedereen opgelucht adem in 1996 toen bleek dat de combinatie van diverse medicijnen resultaat opleverde. De ‘medicijnencocktails’ zorgden er voor het eerst voor dat men het hiv-virus te lijf kon gaan en kon onderdrukken. De diagnose met hiv was plots niet langer een doodvonnis. En men bleef investeren in de ontwikkeling van diverse medicijnen, zodat deze steeds efficiënter werden, minder bijwerkingen opleverden en de hoeveelheid pillen die mensen met hiv moesten innemen, steeds kleiner werd.
Een nieuwe mijlpaal kwam er in 2018 die bevestigd werd in 2019. In de eerste PARTNER-studie waren gedurende enkele jaren in 14 Europese landen 888 serodiscordante koppels gevolgd, koppels waarbij één partner hiv-positief was en één partner negatief. De positieve partner nam correct medicatie. Deze koppels hadden gedurende het tijdsverloop van de studie 58.500 maal seks met elkaar zonder condoom. Geen enkele overdracht met het hiv-virus werd vastgesteld. De tweede PARTNER-studie deed dit over, maar met 800 gay serodiscordante koppels. Deze hadden 77.000 maal seks zonder condooms. En ook hier, geen overdracht van hiv.
Dit bevestigde wat experts al langer vermoedden: indien de huidige hiv-medicatie zorgvuldig wordt genomen, wordt de virale lading in het bloed zodanig onderdrukt dat de aanwezigheid van hiv door een klassieke test niet meer kan vastgesteld worden ("Niet meetbaar" of ondetecteerbaar).
Virale lading is de hoeveelheid hiv-virus in het bloed. Hoe meer hiv er in het lichaam zit, hoe meer kans op overdracht.
Die ondetecteerbare virale lading is goed voor de gezondheid van een persoon met hiv, en heeft een verrassende bijwerking: het hiv-virus kan in dat geval niet meer door seksueel contact, zelfs onbeschermd, overgedragen worden ("Niet overdraagbaar"). Het leidde tot het internationale acroniem U=U, undetectable= untransmittable.
België is goed op weg om de UNAIDS-doelstelling voor 2030 te halen: 95% van de mensen die leven met hiv kennen hun hiv-status, 95% van hen krijgen medische behandeling, en 95% daarvan heeft een gecontroleerde (of lage) virale lading. Dat betekent dat in België de overgrote meerderheid van mensen met hiv het virus niet langer via onbeschermd seksueel contact kunnen overdragen.
Dat is een opluchting voor mensen met hiv zelf, hun grootste angst is immers hiv over te dragen. Daarnaast betekent het ook dat de irreële en instinctieve angst voor 'besmetting', wanneer men van iemand te horen krijgt dat hij of zij leeft met hiv, geen grond heeft. Daarom wil Sensoa met een nieuwe campagne de brede bevolking inlichten over dit verrassend positieve nieuws over hiv. Want kennis is de eerste stap naar het aanvaarden van mensen met hiv, het gewoon doen bij mensen met hiv. Dat zou de levenskwaliteit van mensen met hiv enorm ten goede zou komen. Uit de Sensoa-nodenbevraging van mensen met hiv bleek immers dat het 'stigma' dat nog steeds kleeft aan hiv, het belangrijkste probleem is voor mensen met hiv. Op de vraag wat mensen nodig hebben om beter te kunnen leven met hiv antwoordt 41% spontaan “minder stigma in de samenleving”.
Voor huisartsen is dit goed om weten. Als iemand twijfelt om een hiv-test te laten doen uit angst voor het resultaat, werkt dit gegeven op twee vlakken: hiv is minder 'besmettelijk' dan vaak wordt aangenomen.
Als de test toch positief is, is dat uiteraard een schok voor de persoon zelf. Maar weten dat, mits correcte inname van de medicatie, men niet langer seksueel het virus kan overdragen, is een grote opluchting en draagt bij aan de verwerking van de diagnose. Deze wetenschap kan ook helpen om het gesprek over een mogelijke test, en over seksuele gezondheid in het algemeen, met de patiënt aan te gaan.
