Het Federaal agentschap voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten (FAGG) pleit voor het rationeel gebruik van benzodiazepines en ‘Z-drugs’ bij slaapstoornissen.
Uit een online bevraging door het FAGG naar het gebruik van benzodiazepines en aanverwante geneesmiddelen in het kader van slaapstoornissen blijkt dat de meerderheid van de patiënten een aanzienlijk langere gebruiksduur dan aanbevolen meldt. Meer dan één patiënt op drie vertoont tekenen van psychologische afhankelijkheid van de behandeling. Met die gegevens in het achterhoofd pleit het FAGG voor een rationeel gebruik van dit type geneesmiddelen.
De FAGG verwijst naar de richtlijn die Domus Medica in 2018 publiceerde over de aanpak van slaapklachten en insomnie bij volwassenen in de eerste lijn. Volgens deze richtlijn zijn benzodiazepines en ‘Z-drugs’ enkel aangewezen voor de kortdurende behandeling van slapeloosheid bij volwassenen met ernstige slapeloosheid of kortdurende (acute) slapeloosheid of een opflakkering van chronische slapeloosheid die gepaard gaat met een hoge lijdensdruk. Er is geen plaats voor deze geneesmiddelen in de eerstelijnsbehandeling van slapeloosheid bij ouderen. Artsen wordt tevens aangemoedigd patiënten informatie te verstrekken over een niet-medicamenteuze aanpak van slapeloosheid.
Een stapsgewijze aanpak verdient aanbeveling. In een eerste fase wordt de patiënt bevraagd naar zijn slaapstoornis. Hij kan een slaapdagboek bijhouden om een beeld te krijgen van de slaap zoals hij deze ervaart. Een slaapdagboek geeft ook meer duidelijkheid over het verwachtingspatroon van de patiënt en over zijn slaap-waakpatroon. Inzicht in het probleem is ook voor de patiënt een belangrijk gegeven. Een opvolgconsult na twee à drie weken stelt de arts in de mogelijkheid de documenten samen met de patiënt te doorlopen en te bepalen wat er aan de slaapgewoonten moet veranderen. Uit een enquête van het FAGG blijkt dat de meerderheid van de patiënten een alternatieve methode uitprobeerde: slaaphygiëne, fytotherapie, homeopathie of voedingssupplementen.
Filip Ceulemans
