De maatschappij evolueert, met de huisarts of de eerstelijnsgeneeskunde is dat niet anders. Ongeveer een jaar geleden zag AHA! het levenslicht. De initiatiefnemers willen de huisarts- of de eerstelijnsgeneeskunde op een andere manier dan gebruikelijk uitoefenen. Een manier die vele huisartsen ten goede komt.
Vorig jaar ergens in de zomer ontmoetten dr. Anke Thoen en dr. Jan Schrijvers elkaar op de huisartsenwachtpost in Gent. Geen van beide beoefenen ze de huisartsgeneeskunde op de 'traditionele' manier. Daaronder wordt verstaan: het hebben van een praktijk - solo of in groepsverband - en het zich (bijna) exclusief toeleggen op de huisartsgeneeskunde. Jan Schrijvers is verschillende keren per jaar actief als scheepsarts (cruises, expedities, …), bovendien werkt hij op de huisartsenwachtpost / spoedopname en zie je hem regelmatig op het scherm als televisiedokter. En Anke Thoen vult 40% van haar arbeidstijd met een onderwijsopdracht aan de Universiteit Gent en aan het ICHO (Interuniversitair Centrum voor Huisartsenopleiding) waar ze les en intervisie geeft aan huisartsen (in opleiding). Daarnaast doet zij vervangingen in diverse huisartsenpraktijken. Als creatieve duizendpoot zet ze zich bovendien in voor talrijke projecten en engagementen. Duidelijk geen 'traditionele' artsen.
"We kwamen tot de vaststelling dat iedereen die buiten het traditionele kader van de klassieke huisarts werkt op een eiland zit. Nochtans leven er bij ons heel wat vraagtekens, bijvoorbeeld rond onze erkenning. Daar ontstond de idee van AHA! We willen een netwerk uitbouwen waarin we ideeën kunnen uitwisselen en meteen ook een pool samenstellen van niet-traditionele huisartsen. De eerste 'A' in AHA! kan overigens op verschillende manieren ingevuld worden. Het kan staan voor atypisch of apart, voor autonoom (niet gebonden aan een vaste praktijk), avontuurlijk (open voor diverse uitdagingen), aanvullend, aerodynamisch (steeds in beweging), enz." verklaart Anke Thoen de naam van de organisatie.
Het profiel van de artsen die zich bij AHA! aansluiten, is erg divers. "Op onze vorige bijeenkomst waren een abortusarts, een urgentiearts en artsen die vervangingen doen van andere huisartsen aanwezig. Maar zelfs binnen die groep is er verscheidenheid. Je hebt artsen die zich vooral richten op langere (en langer op voorhand te plannen) vervangingen, bijvoorbeeld bij een zwangerschap. Ikzelf ga dan weer meer voor korte vervangingen die op korte termijn geregeld worden, bijvoorbeeld wanneer een huisarts plots ziek wordt of een ongeval heeft", legt dr. Thoen uit. Hoeveel AHA!-artsen er zijn, valt moeilijk in te schatten. "Dat er ondermeer een duidelijke vraag is naar vervangingen, staat buiten kijf. We krijgen heel wat meer aanvragen voor vervangingen dan we er kunnen leveren."
Anke Thoen stelt vast dat er vandaag de facto drie soorten 'huisartsen' zijn:"Er is de groep van de klassieke huisartsen die een eigen of een groepspraktijk hebben. Een tweede groep zijn de huisartsen die geen eigen praktijk hebben. Ten slotte zijn er de huisartsen die exclusief een bepaald aspect van de eerstelijnsgeneeskunde uitoefenen, bijvoorbeeld abortusarts, spoedarts, tropische arts, enz. De overheid erkent deze verscheidenheid vandaag nog te weinig. Bijvoorbeeld bij de toekenning en – in het bijzonder- het behoud van de erkenning (noodzakelijke vereiste om te kunnen voorschrijven). Het begint al met de vraag naar het praktijkadres. Maar ook het bereiken van het minimumaantal ‘klassieke’ patiëntencontacten per jaar vormt voor sommigen een probleem. Vooral voor de derde categorie artsen is dat aan de orde. Nochtans is het ook voor een abortusarts noodzakelijk om een laboratorium- of medicatievoorschrift te maken. Op de laatste AHA!-bijeenkomst stelden we in vraag of de term ‘huis’arts wel nog op zijn plaats is. Is het geen idee dat we er eens over nadenken om de titel ‘erkend huisarts’ te vervangen door ‘erkend eerstelijnsarts’ en vervolgens de opsplitsing te maken in de drie bovengenoemde groepen?"
Een van de meest zichtbare activiteiten van AHA! is het aanbieden van vervangingen voor huisartsen die bijvoorbeeld zwangerschapsverlof opnemen of getroffen worden door een ongeval of ziekte. "Burn-out is een groot probleem bij huisartsen. Dat lost men preventief niet alleen op door meer financiële middelen ter beschikking te stellen, maar ook door een initiatief als het onze. Geef huisartsen de ruimte om er eventjes tussenuit te knijpen! Daar kunnen wij als 'freelance huisartsen' een belangrijke rol in spelen door hen bijvoorbeeld tijdelijk te vervangen.", besluit dr. Anke Thoen.
Wie meer informatie wil over AHA!, kan steeds terecht op atypischehuisarts.blogspot.be. U vindt er het doel en de activiteiten van AHA! terug en kan er ook een 'zoekertje' kwijt indien u voor langere of kortere termijn een vervanger nodig hebt. Daarenboven is het vooral bedoeld als vrijblijvende ontmoetingsplaats voor AHA!-artsen.
Dit artikel kwam mede tot stand dankzij de enthousiaste feedback van AHA!-artsen dr. Jan Schrijvers, dr. Maaike Verbeke en dr. Peter Missotten.
