Veelgestelde juridische vragen

Men adviseert de patiënt om de originele wilsverklaring thuis te bewaren, alsook kopijen met een originele handtekening bij zijn huisarts of behandelend arts, vertrouwenspersoon en/of vertegenwoordiger. Het is belangrijk dat deze personen de aanwezigheid van de wilsverklaring vermelden indien nodig.  

Volgende wilsverklaringen kan men laten registreren bij de gemeente:  

• wilsverklaring inzake euthanasie;  
• wilsverklaring teraardebestelling;  
• wilsverklaring orgaandonatie.  

Het voordeel van een dergelijke registratie is dat de wilsverklaring consulteerbaar is door artsen via een elektronische databank.  

De wilsverklaring orgaandonatie kan ook geregistreerd worden bij de huisarts of via elektronische zelfregistratie op www.mijngezondheid.be.  

Indien gewenst kan men via LEIF een kaartje aanvragen waarop verwezen wordt naar de wilsverklaringen. Het kaartje is zo groot als een bankkaart en is bedoeld om in de portefeuille te bewaren zodat artsen en hulpverleners snel op de hoogte kunnen zijn van het bestaan van de wilsverklaring(en).  

Wat als een patiënt die een afspraak heeft gemaakt niet komt opdagen en dit zonder tijdige annulering? In dat geval kan een andere patiënt de afspraak niet overnemen (en dus niet geholpen worden) en is er een financieel verlies voor de huisarts. Om patiënten aan te moedigen om effectief te komen nadat een afspraak gemaakt is, kan een no show fee gevraagd worden.  

De huisarts dient bij het vorderen van de no show fee rekening te houden met de wettelijke bepalingen en deontologie. De rechtspraak aanvaardt de no show fee voor artsen maar onder zeer strenge voorwaarden.

De basis voor de vergoeding is een overeenkomst. Het maken van een afspraak is namelijk een overeenkomst tussen de huisarts en de patiënt. Het bestaan van deze overeenkomst is vereist. U dient als huisarts te bewijzen dat er een overeenkomst met de patiënt is gesloten, alsook wat de modaliteiten van de overeenkomst zijn.  

Om de aanwezigheid van de overeenkomst aan te tonen, kan U de afspraken laten verlopen via mail of via website. Op deze manier wordt de intentie van de patiënt om een afspraak te maken vastgelegd én kan de patiënt onmiddellijk geïnformeerd worden over het bestaan van de no-show-vergoeding. Indien de afspraak telefonisch vastgelegd wordt, kan de huisarts een bevestigingsbericht of e-mail ter bevestiging sturen. Echter, dit is niet geheel juridisch sluitend omdat enkel aangetoond kan worden dat de patiënt geïnformeerd werd, niet dat een overeenkomst gesloten werd.  

De no show fee is een schadevergoeding, geen honorarium. De no show fee moet evenredig zijn met de schade die door de huisarts geleden wordt. 

Indien U muziek wenst af te spelen in de wachtruimte van Uw praktijk, heeft U een licentie van Unisono nodig.  

Belangrijk is dat U enkel auteursrechten dient te betalen, geen billijke vergoeding.  Er dient aan Unisono geen billijke vergoeding voor het spelen van muziek in de wachtruimte betaald te worden indien voldaan is aan volgende voorwaarden:  

1. U bent beoefenaar van een vrij beroep (indien U goederen verkoopt is er geen vrijstelling. Apothekers, opticiens, e.a. moeten wel de billijke vergoeding voor het spelen van muziek betalen.);  
2. De muziek is hoorbaar door uw interventie;  
3. Er is sprake van een relatief vast patiënten- of cliëntenbestand;  
4. Er zijn slechts een beperkt aantal klanten/patiënten op hetzelfde moment aanwezig in de praktijk of wachtruimte;  
5. U beoogt geen winstoogmerk door het spelen van muziek. 

Huisartsen voldoen in principe aan voormelde voorwaarden en dienen in dat geval geen billijke vergoeding te betalen.  

Ja, U heeft als huisarts recht op een sluitingspremie bij openbare werken.  

De hinderpremie B, ook wel sluitingspremie genoemd, ondersteunt kleine ondernemers die omwille van ernstige hinder door openbare werken hun activiteiten tijdelijk dienen stop te zetten waardoor het voortbestaan van hun zaak in het gedrang komt.  

Opdat U de hinderpremie B kan aanvragen, dient Uw huisartsenpraktijk aan volgende voorwaarden te voldoen op de datum van de eerste aanvraag:  

• Uw onderneming is een kleine onderneming;  
• Uw onderneming heeft een vestiging in het Vlaamse Gewest;  
• Uw onderneming is een natuurlijke persoon die koopman is of een zelfstandig beroep uitoefent, een handelsvennootschap met rechtspersoonlijkheid van privaat recht, een burgerlijke vennootschap met handelsvorm van privaat recht of een buitenlandse onderneming met een vergelijkbaar statuut;  
• Uw onderneming bevindt zich niet in staat van ontbinding, stopzetting, faillissement of vereffening;  
• Uw onderneming is geen overheidsonderneming;  
• In de vestiging vindt er op vaste tijdstippen persoonlijk en direct contact met klanten plaats;  
• De openingstijden van Uw vestiging volgen een vast schema;  
• Uw onderneming heeft geen procedure op basis van Europees of nationaal recht lopen waarbij een toegekende steun wordt teruggevorderd; 
• De onderneming en de vestiging zijn actief.  

Naast de hierboven vermelde voorwaarden, dienen ook volgende voorwaarden vervuld te zijn:  

• Uw vestiging ondervindt ernstige hinder van openbare werken;  
• Uw vestiging oefent een hoofdactiviteit uit die in aanmerking komt voor de hinderpremie B, met name een huisartsenpraktijk;  
• Uw vestiging wordt minstens 21 opeenvolgende kalenderdagen volledig gesloten als gevolg van ernstige hinder door openbare werken.  

Wat ernstige hinder van openbare werken is, wordt gedefinieerd aan de hand van een aantal cumulatieve voorwaarden:  

• De rijbaan is geheel of gedeeltelijk afgesloten of één of meer rijstroken zijn geheel of gedeeltelijk afgesloten;  
• De openbare werken zijn concreet gepland en gestart;  
• De openbare werken duren minstens 30 opeenvolgende kalenderdagen;  
• De vestiging bevindt zich buiten binnen of buiten de hinderzone waar de openbare werken worden uitgevoerd.  

Als alle voorwaarden vervuld zijn, kan U een aanvraag indienen per e-mail via hinderpremie@vlaio.be. U dient aan te tonen dat de sluiting het gevolg is van de werken. Dit kan gebeuren aan de hand van duidelijke foto’s van de situatie, relevante mededelingen of berichten die U ontvangen heeft over de werken, specifieke informatie op de website van Uw huisartsenpraktijk, etc. Dit bewijsmateriaal voegt U bij Uw aanvraag.  

U komt in aanmerking voor een hinderpremie B indien U Uw zaak minstens 21 opeenvolgende kalenderdagen volledig moet sluiten. De hinderpremie loopt dan vanaf de 22ste dag. De sluitingspremie bedraagt € 80,00,- per sluitingsdag.  

De aanvraag wordt gecontroleerd en geverifieerd door het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen. In geval van een ongunstige beslissing zal het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen U schriftelijk in kennis stellen en de weigering motiveren.  

Indien de hinderpremie B geweigerd wordt hoewel U aan de voorwaarden voldoet, kan U klacht indien bij het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen. Indien dit geen soelaas biedt, kan U zich wenden tot de Vlaamse ombudsdienst. 

De vrederechter kan een bewindvoerder aanstellen wanneer een meerderjarige persoon geheel of gedeeltelijk, zij het tijdelijk, wegens zijn gezondheidstoestand niet in staat is zijn belangen te behartigen. Ook in geval van verkwisting kan een bewindvoerder aangesteld worden. Bij verkwisting gaat het om personen die al hun inkomsten verspillen aan nutteloze uitgaven. 

Er zijn twee soorten bewind:   

• Bewind over de goederen: een bewindvoerder over de goederen staat de beschermde persoon bij of vertegenwoordigt deze bij het stellen van handelingen met betrekking tot zijn goederen.  
  Voorbeelden van handelingen met betrekking tot de goederen zijn:  
  • vervreemden van goederen;  
  • aangaan van een lening;  
  • schenken onder levenden;  
  • afsluiten van een huurovereenkomst;  
  • aankopen van een onroerend goed.  
• Een bewindvoerder over de persoon staat de beschermde persoon bij of vertegenwoordigt deze bij het stellen van handelingen met betrekking tot de persoon.  
  Voorbeelden van handelingen met betrekking tot de persoon zijn:  
  • keuze van verblijfplaats;  
  • geven van de toestemming tot huwen;  
  • indienen van een verzoek tot echtscheiding door onderlinge toestemming;  
  • erkennen van een kind;  
  • uitoefening van het ouderlijk gezag over de persoon van een minderjarige. 

De bewindvoerder kan niet zomaar alle handelingen stellen. Voor sommige handelingen dient de vrederechter de bewindvoerder een bijzondere machtiging te verlenen.  

De vertegenwoordigingsmacht van de bewindvoerder is niet absoluut. Indien een persoon een bewindvoerder over de goederen heeft, blijft de persoon bij gebreke van aanwijzingen van de vrederechter bekwaam voor alle handelingen in verband met zijn persoon. Een bewind over goederen impliceert aldus geen bewind over de persoon, en vice versa.  

Het bewind en de aard ervan kan gevolgen hebben voor Uw contacten met de patiënt.  

Indien U meer informatie wenst over de gevolgen van een bewind voor de contacten met Uw patiënt, aarzelt U niet om contact op te nemen via juridisch.advies@domusmedica.be.  

Indien U een huisartsenpraktijk verlaat teneinde elders aan de slag te gaan, dient U de patiënten van de praktijk in kennis te stellen van Uw vertrek.  

Artikel 15 van de Code van Medische Deontologie bepaalt dat de arts de vrije artsenkeuze van de patiënt respecteert, ook in groepsverband. Op grond van de Code van Medische Deontologie dient de patiënt aldus voorafgaand en tijdig in kennis gesteld te worden van het vertrek van een arts.  

De patiënt dient schriftelijk in kennis gesteld te worden van de beëindiging van de samenwerking, voorafgaand aan het vertrek van de arts én tijdig. Dit opdat het recht op vrije artsenkeuze van de patiënt gewaarborgd wordt.  

Vanzelfsprekend bespreekt de vertrekkende arts deze communicatie naar patiënten toe voorafgaandelijk met zijn collega’s. Indien er hieromtrent een dispuut is, kan men contact opnemen met de Provinciale Raad van de Orde der artsen.

Domus Medica ontvangt regelmatig vragen over de bepaling van een huurprijs voor een praktijkruimte en/of kabinet. Domus Medica is niet in de mogelijkheid om op vraag de huurprijs van een praktijkruimte of kabinet te bepalen.  

De bepaling van de concrete huurprijs is afhankelijk van verschillende factoren zoals de staat van het pand, de ligging, de oppervlakte, de aard en staat van de aanwezige infrastructuur, etc.  

Het is zeer belangrijk om goed te overleggen met Uw boekhouder over de huur, onder meer omtrent de btw.  

Verder is het raadzaam na te denken over de gevolgen van een eventueel afgesloten huurovereenkomst. Wat als binnen een aantal jaar situatie anders kan zijn? U denkt aldus ook best al eens even na over de mogelijke scenario’s die zich kunnen afspelen na het einde van de huurovereenkomst.  

Domus Medica beschikt over een modelovereenkomst voor de verhuur van een praktijkruimte. Indien U dit model wenst te bekomen, kan U contact opnemen via juridisch.advies@domusmedica.be .  

Een niet-concurrentiebeding is een beding waarbij men zich ertoe verbindt om zich gedurende een bepaalde periode na de beëindiging of het verlaten van een associatie of samenwerking niet te vestigen in een straal van een bepaald aantal kilometer rond de vestiging van de huisartsenpraktijk.  

Men is niet verplicht om een niet-concurrentiebeding op te nemen in een overeenkomst. Indien je dit wel doet, dient het niet-concurrentiebeding aan een aantal voorwaarden te voldoen.  

Een niet-concurrentiebeding dient beperkt te zijn in tijd en ruimte. Zowel de duur van het niet-concurrentiebeding als de afstand waarbinnen men zich niet mag vestigen dienen duidelijk in de overeenkomst omschreven te zijn. Bovendien dienen zowel de duur als de straal naar redelijkheid bepaald te worden.   

De niet naleving van het niet-concurrentiebeding wordt gesanctioneerd met de betaling van een forfaitaire schadevergoeding. De hoegrootheid van de forfaitaire schadevergoeding dient voorafgaandelijk uitdrukkelijk in de overeenkomst bepaald te worden.  

Het advies van de Orde der artsen van 20 juni 2020 deed heel wat stof opwaaien: de instapsom om een aandeel van het patiëntenbestand te verwerven is juridisch en deontologisch onaanvaardbaar, zelfs indien deze slechts tijdelijk is.  

De Orde der artsen stelde dat het deontologisch onaanvaardbaar is dat een arts financiële belangen heeft bij de overdracht van gezondheidsgegevens van de patiënt. Deze gezondheidsgegevens zijn geen eigendom van de arts en kunnen dus ook niet verhandeld worden. Bovendien moet het recht op vrije artsenkeuze van de patiënt gewaarborgd worden, ook in groepsverband.  

Elke vorm van dichotomie, waarbij de jonge huisarts een deel van zijn ereloon dient af te staan aan de meer ervaren huisarts of diens vennootschap, onder de vorm van een instapsom, om een aandeel te verwerven van het patiëntenbestand is juridisch en deontologisch onaanvaardbaar. 

Ook mogen geen GMD’s afgedragen worden in ruil voor het verwerven van een aandeel in het patiëntenbestand. Zulks vormt immers een ‘verdoken’ instapsom teneinde een aandeel in het patiëntenbestand te verwerven, hetwelk verboden is.

Is de instapsom in zijn geheel dan ontoelaatbaar? Neen, het is toegelaten dat men een instapsom betaalt om een aandeel in de praktijk te verwerven. Dit kan slaan op immateriële (bijvoorbeeld goodwill of kosten voor onderzoek en ontwikkeling) of materiële bestanddelen (het praktijkgebouw of apparatuur). Immateriële bestanddelen kunnen gelet op het voorgaande nooit betrekking hebben op de patiëntenbestanden. 

Nieuwe overeenkomsten moeten in overeenstemming zijn met het advies van de Orde der artsen. Reeds bestaande overeenkomsten die een instapsom teneinde een aandeel in het patiëntenbestand te verwerven bevatten, dienen aangepast te worden. Dergelijke overeenkomsten vormen namelijk een inbreuk op de deontologie.