De hoge fijnstofconcentraties die momenteel worden gemeten, kunnen aanleiding geven tot effecten op de luchtwegen, zoals afname van de longfunctie, toename van luchtwegklachten en verergering van astma. Tevens kan door smog een toename van de ziekenhuisopnames en vroegtijdige sterfte ontstaan bij patiënten met luchtwegaandoeningen en hart- en vaatziekten (zoals hoge bloeddruk). Mensen die bijzonder gevoelig zijn voor luchtvervuiling, doen best geen lichamelijke inspanningen.
Ook kinderen zijn gevoeliger, omdat hun ademhalingsstelsel nog in ontwikkeling is en omdat zij verhoudingsgewijs meer (verontreinigde) lucht inademen per kg lichaamsgewicht. Tijdens smogepisodes vermijdt trouwens best iedereen zoveel mogelijk langdurige fysieke inspanningen (bv. joggen). Omwille van de kleine afmeting van de fijnstofdeeltjes kunnen ze gemakkelijk overal binnendringen en zijn de concentraties ervan binnenshuis niet significant lager dan in de buitenlucht.
Welke gezondheidsklachten veroorzaakt smog?
Smog veroorzaakt zowel acute als chronische klachten. Acute klachten treden direct op (en verdwijnen zodra de smog verdwijnt), chronisch klachten openbaren zich pas na een langere tijd. Smog kan aanleiding geven tot effecten op de luchtwegen, zoals afname van de longfunctie, toename van luchtwegklachten en verergering van astma. Tevens kan door smog een toename van de ziekenhuisopnames en vroegtijdige sterfte ontstaan bij patiënten met luchtwegaandoeningen en hart- en vaatziekten (zoals hoge bloeddruk).
Wie loopt het meeste risico?
Personen die gevoeliger zijn voor luchtverontreinigende stoffen:
- mensen met aandoeningen aan de luchtwegen zoals astma en COPD;
- mensen met hart- en vaatziekten;
- kinderen, omdat hun ademhalingsstelsel nog in ontwikkeling is en omdat zij verhoudingsgewijs meer (verontreinigde) lucht inademen per kg lichaamsgewicht.
Mensen die door (zware) inspanning meer luchtverontreinigende stoffen inademen, zoals door:
- werk;
- sport- en spelactiviteiten.
Hoe kunt u zich beschermen tegen smog?
Mensen die bijzonder gevoelig zijn voor luchtvervuiling doen best geen lichamelijke inspanningen. Tijdens smogepisodes vermijdt trouwens best iedereen zoveel mogelijk langdurige fysieke inspanningen (bv. joggen). Omwille van de kleine afmeting (diameter kleiner dan een honderdste van een millimeter) van de fijnstofdeeltjes kunnen ze gemakkelijk overal binnendringen en zijn de concentraties ervan binnenshuis niet significant lager dan in de buitenlucht.
Wat kunt u doen om luchtverontreiniging te verminderen?
Enkele eenvoudige maatregelen die iedereen het ganse jaar (dus niet enkele tijdens smogepisodes) kan toepassen om emissies van luchtvervuilende stoffen te beperken zijn:
- Het gemotoriseerd wegverkeer is één van de belangrijkste bronnen van luchtverontreiniging. Vooral dieselmotoren zorgen voor veel fijn stof in de lucht. Beperk daarom zoveel mogelijk het gebruik van de wagen en maak indien mogelijk gebruik van het openbaar vervoer. Gebruik voor korte verplaatsingen de fiets of ga te voet.
- Als u de wagen gebruikt, probeer dan milieuvriendelijk te rijden:
- respecteer de snelheidslimieten;
- vermijd “sportief” rijgedrag: schakel bij lage toerentallen (vanaf 2500 toeren);
- warm de motor niet onnodig op voor het vertrek, maar rij de eerste kilometers aan matige snelheid; zolang dieselmotoren niet op temperatuur zijn, is de fijnstofuitstoot namelijk hoger;
- laat uw wagen zorgvuldig onderhouden;
- controleer regelmatig de bandenspanning;
- maak gebruik van carpooling.
- Verbruik zo weinig mogelijk energie. Gebouwenverwarming is naast het verkeer een andere belangrijke bron van luchtvervuiling. Een aantal eenvoudige maatregelen zorgen ervoor dat je energie spaart. Dat is niet enkel goed voor het milieu maar ook voor je portemonnee:
- laat regelmatig de installatie van de centrale verwarming nakijken;
- zet de thermostaat een graadje lager en het verbruik daalt al vlug met 6 tot 7%;
- zet de verwarming ’s nacht en indien u de woning voor een lange tijd verlaat af; trek de gordijnen dicht of laat de rolluiken ’s avonds naar beneden. Dat zorgt voor 30 tot 50% minder warmteverlies, zeker indien je geen dubbele beglazing hebt;
- stook verstandig in de open haard of houtkachel. De Vlaamse milieuadministratie beschikt over een brochure rond het goed gebruik van kachels en openhaarden.
Vanaf 13 maart worden eveneens tijdelijke emissiebeperkende maatregelen ingevoerd. Voor Vlaanderen betekent dit dat de snelheid op bepaalde secties van ringwegen en autosnelwegen wordt beperkt tot 90 km/u en dit zeker tot en met vrijdag 14 maart. Dit wordt aangegeven via vaste en, op sommige plaatsen, dynamische verkeersborden met de boodschap ‘90 km/u SMOG’. De plaatsen waar de snelheidbeperking geldt, zijn op kaart aangegeven op de website http://www.verkeerscentrum.be. Meer informatie over de geldende snelheidsbeperking is eveneens op deze website terug te vinden.
Meer info
- Meer info over milieuvriendelijk rijgedrag vindt u op www.ikbenrob.be en www.ecoscore.be.
- Meer info in verband met subsidies voor de installatie van roetfilters op dieselwagens vindt u op www.roetfilters.lne.be.
(bron: bericht van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid)