Swab2know is een nieuw hiv-preventieproject dat testsessies organiseert op locaties waar mannen met homoseksuele contacten of Afrikaanse migranten samenkomen. Tijdens deze sessies zullen deelnemers bij zichzelf gratis en anoniem speekselstalen afnemen (met een wisser of ‘swab’) onder supervisie van een projectmedewerker. Een week later kunnen deelnemers online hun resultaat opvragen.

Dat moet laagdrempelig werken. Het project zal van start gaan op Wereldaidsdag, 1 december 2012.

Testen op Locatie

In 2008 begonnen medewerkers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde en Helpcenter (een geassocieerd centrum voor screening van hiv en soa) met outreach-activiteiten (Testen op Locatie). Tijdens deze vooraf aangekondigde testsessies verzamelden artsen en counselors bloedstalen van homoseksuele mannen en Afrikaanse migranten op plaatsen waar deze mensen samenkomen. Hoewel initieel veel mensen zich tijdens deze acties lieten testen, werden deze activiteiten na enkele jaren stopgezet om budgettaire redenen. Om de beschikbare middelen efficiënter in te zetten, werd daarom naar een methode gezocht waarbij geen aanwezigheid van medici noodzakelijk is.

Hiv-test op speeksel

Een eerste stap in de ontwikkeling van deze methode bestond uit het onderzoeken op betrouwbaarheid (valideren) van een hiv-test op speekselstalen. Deze test onderzoekt of door het lichaam gemaakte antistoffen tegen hiv in het speeksel aanwezig zijn (er wordt niet op het virus zelf getest). Tijdens een onderzoek waarbij 302 mensen (211 hiv-negatieve, 91 hiv-positieve) een speeksel- en bloedstaal gaven, kwamen de laboratoriumonderzoekers tot de conclusie dat de test betrouwbaar is voor groepen waar de prevalentie van hiv (het aantal mensen met hiv in deze groep) hoger dan 1% is. Zowel voor mannen met homoseksuele contacten als voor Afrikaanse migranten is dit zeker het geval.
Tijdens het Swab2know-project zullen opnieuw sessies georganiseerd worden waar mensen zich bij middel van deze test, gratis en anoniem kunnen laten testen op hiv.

Online hiv-testresultaat opvragen

Een bijkomend vernieuwend aspect van de voorgestelde methode is –naast het gebruik van speekselstalen- de wijze waarop het hiv-testresultaat wordt meegedeeld. Hoewel deelnemers nog steeds de mogelijkheid krijgen om hun resultaat in een persoonlijk contact met een arts te bespreken, kunnen deelnemers aan het onderzoek kiezen om via een beveiligde website hun resultaat te ontvangen.
Deelnemers maken een account aan op de website die speciaal voor dit project werd ontwikkeld, waarna ze -op het moment dat hun test in het labo verwerkt is- hun resultaat online kunnen opvragen. Er wordt telefonische opvang voorzien, alsook de mogelijkheid om een resultaat te bespreken met een arts of counselor indien gewenst.
Het gebruik van een website om hiv-testresultaten mee te delen moet laagdrempelig werken. Hierdoor hopen de onderzoekers meer mensen te kunnen testen voor hiv, wat een cruciaal element vormt in de moderne hiv-preventie.

(bron: persbericht van het Instituut voor Tropische Geneeskunde)