Verschillende Europese landen werden de voorbije maanden geconfronteerd met mazelenuitbraken. Ook in België zien we een stijging van het aantal gevallen van mazelen. Waar in onze eerdere communicatie in april de gevallen zich nog concentreerden rond Brussel en de Brusselse rand, zien we nu een uitbreiding naar heel Vlaanderen. Er zijn tot en met 7 juni 64 bevestigde of waarschijnlijke gevallen in Vlaanderen: West-Vlaanderen (3), Oost-Vlaanderen (18), Antwerpen (12), Limburg (3), Vlaams-Brabant (28). Dit is een grote stijging in vergelijking met 2023, toen gedurende het hele jaar 35 gevallen werden gemeld. Tot op heden heeft Vlaanderen nog steeds een hoge vaccinatiegraad, maar dit sluit het optreden van clusters door introductie van het virus in pockets van ondervaccinatie niet uit.
Wat is mazelen?
Mazelen is één van de meest besmettelijke infectieziekten. Eén besmet persoon kan tot 12 anderen besmetten. De ziekte begint zoals vele andere virale ziektes met een gradueel toenemende koorts, een loopneus, conjunctivitis en hoesten. Typisch voor mazelen is de kenmerkende confluerende maculopapulaire rash die begint in het aangezicht, zich verspreidt achter de oren en verder gaat over de romp en het lichaam. De besmettelijke periode duurt van 4 dagen vóór tot 4 dagen na het verschijnen van de huiduitslag.
Mazelen kan ook complicaties veroorzaken zoals otitis en faryngitis (5-10%), pneumonie (1-5%), of encefalitis (0,1%). Deze encefalitis kan pas jaren na de mazelen beginnen (SSPE) en is altijd dodelijk. Na het doormaken van mazelen zien we ook vaak een tijdelijk verminderende immuniteit (“immunitaire amnesie”). Hierdoor zijn personen extra kwetsbaar voor andere infecties.
Wat doen bij een vermoeden van mazelen?
Patiënten met een vermoeden van mazelen dienen zoveel mogelijk contact te vermijden.
- Vermijd dat patiënten met een vermoeden van mazelen plaatsnemen in uw wachtkamer. Indien mogelijk, zie patiënten afzonderlijk of vraag hen buiten te wachten. Indien de patiënt toch in wachtkamer is geweest: zorg voor ventilatie van de gebruikte ruimtes en vermijd gebruik gedurende twee uur na aanwezigheid.
- Stuur geen vermoedelijke gevallen door naar het ziekenhuis zonder dit eerst af te stemmen met het ziekenhuis om transmissie te vermijden.
- Vraag aan de patiënt om thuis te blijven tot de resultaten gekend zijn.
Meld vermoedelijke gevallen
- Meld vermoedelijke gevallen direct aan het Departement Zorg voor verdere acties voor de wachtkamer- en andere risicocontacten, zoals post-exposure vaccinatie binnen de 72u.
- Bezorg de details over de wachtkamercontacten zo snel mogelijk aan Departement zorg via deze contactgegevens: naam, geboortedatum en contactgegevens (tel.nr. en e-mailadres).
- Controleer de vaccinatiestatus van de gezinsleden en overleg met Departement Zorg over de te nemen maatregelen (postexposure vaccinatie en wering).
Diagnostiek
- Neem zowel een PCR (diep nasofaryngeaal met droge neus-/keelwisser) als serologie (IgM en IgG) af. Het resultaat van serologie is namelijk sneller gekend.
- Vraag aan uw labo om het PCR staal met spoed rechtstreeks te sturen naar het nationaal referentie labo (Sciensano Ukkel). Deze test is kosteloos voor de patiënt. Indien uw labo dit niet met spoed kan versturen, kan ondersteuning gevraagd worden aan Departement Zorg.
- Bij jonge kinderen, en met name wanneer er minder ervaring is met bloedafname bij kinderen, kan overwogen worden om alleen een wisser af te nemen. Stuur het kind niet naar een labo voor bloedafname.
Bevestigd geval
Bij een positieve test dient de patiënt thuis te blijven tot 4 dagen na de start van de huiduitslag.
Vaccinatie
Er verandert op dit moment niets aan de richtlijnen rond vaccinatie. Om de verspreiding van mazelen te voorkomen, is het van cruciaal belang dat kinderen volgens het aanbevolen schema gevaccineerd zijn tegen mazelen. Kijk bij kinderen en jongvolwassenen dan ook steeds de vaccinatiestatus na, motiveer tot vaccinatie bij ontbreken van een dosis of twee dosissen en documenteer alles in het medisch dossier én in Vaccinnet.
Controleer de vaccinatiestatus of serologie van uzelf en van de verpleegkundigen/administratieve medewerkers. Als deze niet volledig is, is dit het uitgelezen moment om uw medewerkers attent te maken op de noodzaak van volledige en correcte mazelenvaccinatie.
