Nieuwe teststrategie: chaos en geldverspilling

8 jun 2020

De interministeriële conferentie heeft beslist om ‘high risk contacts’ voortaan tweemaal de testen én nog eens een serologische test uit te voeren. Huisartsen hebben de afgelopen maanden constructief meegewerkt aan de test- en tracingstrategie, maar deze drievoudige teststrategie is zinloos en bovendien een verspilling van overheidsgeld. 

Na discussies in verschillende adviesorganen heeft de interministeriële conferentie beslist om de teststrategie aan te passen. Tot vandaag worden enkel patiënten met symptomen en een beperkt aantal ‘high risk contacts’ op het einde van hun quarantaineperiode getest met een PCR-test. De interministeriële conferentie heeft beslist deze testen fors uit te breiden door alle ‘high risk contacts’ voortaan tweemaal te testen met een PCR-test en één keer met een serologische test. Voor de huisartsen staat dit gelijk met chaos, een gebrek aan wetenschappelijke evidentie en geldverspilling. 

Als huisartsen leveren wij enorme inspanningen om de test- en tracingstrategie mee uit te rollen. Het is een zeer belangrijk instrument om heropflakkeringen van de epidemie te vermijden. Wij verzetten ons dus helemaal niet tegen meer testen maar de testen moeten wel zinvol zijn. 

Zo ondersteunen we ten volle het principe om de ‘high risk contacts’ te testen met een PCR-test. Deze groep heeft immers een verhoogde kans om besmet te zijn en het is belangrijk om in deze groep de asymptomatische patiënten snel te detecteren zodat op hun beurt het opsporen van de contacten van deze positieve patiënten kan starten. 

Echter: één PCR-test volstaat. Een tweede PCR is totaal overbodig omdat in de praktijk deze tweede test maar één of twee dagen na de eerste test zal moeten worden afgenomen en deze tweede test soms al zal gebeuren alvorens de uitslag van de eerste test gekend is (zie praktijkvoorbeeld)! Daarbij zorgt deze tweede test niet voor een verkorting van de quarantaineperiode (want deze werd sowieso ingekort voor alle ‘high risk contacts’). 

Het toevoegen van een serologische test is daarbij totaal onbegrijpelijk. Serologische testen kunnen belangrijk worden op het moment dat we meer weten over de klinische waarde van deze testen. We hebben dus nood aan langdurige longitudinale studies. Maar nu een serologische test uitvoeren rond dag 9 (of 14) na het contact met de indexpatiënt heeft klinische meerwaarde nul komma nul. Ook voor de burger heeft dit geen enkele betekenis. 

Wij kunnen ons niet van de indruk ontdoen dat hier een aantal andere motieven meespelen. 

Ten eerste merken we de grote politieke druk om het aantal testen op te drijven. Het motto is blijkbaar testen om te testen; als men enkele tienduizenden testen per dag doet, lijkt men goed bezig. Testen is belangrijk maar testen om te testen is nutteloos en geldverspilling. Het aantal testen is vandaag inderdaad lager, maar dat is ook omdat er minder patiënten besmet zijn. 

Ten tweede merken wij dat er voor de serologische testen een zeer grote lobby is, ondanks wetenschappelijke consensus dat deze testen op dit moment geen of zeer beperkte meerwaarde hebben. Tijdens een corona-epidemie, die een enorme financiële weerslag heeft op het overheidsbudget, geld uitgeven aan iets dat geen enkele meerwaarde heeft, vinden wij onaanvaardbaar. 

De huisartsen vervullen een cruciale rol in de test- en tracingstrategie en we doen dit ook met veel inzet. Wij staan altijd open om met de evoluerende wetenschappelijke kennis de teststrategie te verbeteren. Maar wij zullen ons blijven verzetten tegen zinloos testen en weggooien van kostbaar geld in de gezondheidszorg. 

Daarom stellen wij voor om één PCR-test uit te voeren bij alle indexpatiënten en alle ‘high risk contacts’ en deze laatste groep 10 dagen in quarantaine te plaatsen tenzij de test positief is en er 7 dagen arbeidsongeschiktheid volgt. Eenvoudig, duidelijk en een meerwaarde voor de teststrategie. 

Voorbeeld nieuwe teststrategie in de praktijk 

Realistisch scenario (tijd tussen test en resultaat 48 uur): 

  • Op 10 juni ga ik op café met mijn vrienden 
  • Op 12 juni wordt mijn vriend ziek 
  • Op 13 juni gaat mijn vriend naar zijn huisarts en wordt getest 
  • Op 15 juni krijgt mijn vriend de uitslag: positief 
  • Op 16 juni word ik opgebeld door tracers 
  • Op 17 juni krijg ik mijn eerste PCR → attest quarantaine tot 18 juni (quarantaine tot 9 dagen na contact) 
  • Op 18 juni moet ik mijn tweede PCR-test krijgen (9 dagen na contact) → dit is dus voor ik het resultaat van de eerste PCR-test ken! (nieuw attest tot 20 juni) 
  • Op 19 juni krijg ik de uitslag van de eerste PCR test: negatief 
  • Op 20 juni krijg ik de uitslag van de tweede PCR-test: positief → nieuw attest tot 25 juni 
  • Op 23 juni labo voor serologische test (indien dit op dag 14 zou gebeuren) 

Best case scenario (tijd tussen test en resultaat 24 uur): 

  • Op 10 juni ga ik op café met mijn vrienden 
  • Op 12 juni wordt mijn vriend ziek 
  • Op 13 juni gaat mijn vriend naar zijn huisarts en wordt getest 
  • Op 14 juni krijgt mijn vriend de uitslag: positief 
  • Op 15 juni word ik opgebeld door tracers 
  • Op 16 juni krijg ik mijn eerste PCR-test → attest quarantaine tot 18 juni (quarantaine tot 9 dagen na contact) 
  • Op 17 juni krijg ik uitslag: PCR negatief 
  • Op 18 juni krijg ik mijn tweede PCR → nieuw attest tot 19 juni (wachten op uitslag test)
  • Op 19 juni krijg ik uitslag: PCR positief → nieuw attest tot 25 juni 
  • Op 23 juni labo voor serologische test (indien dit op dag 14 zou gebeuren)