In opdracht van de FOD Volksgezondheid stelden onderzoekers van KU Leuven, in samenwerking met verschillende experten en belangenverenigingen, de eerste richtlijn op voor de opvolging en revalidatie van patiënten met aanhoudende klachten na een COVID-19-infectie. Deze richtlijn biedt artsen en zorgverleners een duidelijk kader en moet ervoor zorgen dat patiënten beter, doelgerichter en op basis van wetenschappelijk onderzoek kunnen geholpen worden.
De coronacrisis zorgde in ons land voor een ongeziene last op de schouders van zorgverleners. Ze werden overspoeld met vragen, maar in eerste instantie waren er nauwelijks goede wetenschappelijke studies en behandelmethoden om op terug te vallen. Dat leidde tot een wisselende praktijkvoering op basis van diverse procedures en aanbevelingen uit allerhande instanties.
“Ook nu nog worden patiënten met aanhoudende COVID-klachten doorgestuurd van specialist naar specialist, met onnodige onderzoeken en hoge kosten – zowel voor de patiënt als de maatschappij – tot gevolg”, aldus onderzoekster Hannelore Dillen van KU Leuven. Daarom werd een gevalideerde en multidisciplinaire richtlijn opgesteld die zorgverleners duidelijke handvaten biedt, zodat ze patiënten met aanhoudende klachten kunnen behandelen. De richtlijn werd opgesteld op basis van verschillende wetenschappelijke studies en met input van experten, daar waar onderzoek nog niet voorhanden is.
Gestroomlijnde behandelmethode
België telt zo’n 4,6 miljoen bevestigde COVID-19-gevallen.Tot 62 procent van de patiënten kunnen vier weken na de infectie nog steeds symptomen ervaren gaande van vermoeidheid over kortademigheid tot mentale problemen. “Het is de taak van zorgverleners om patiënten goed te begeleiden. Niet alleen tijdens de eerste acute fase van COVID-19, maar ook wanneer klachten blijven aanhouden. Het probleem is dat richtlijnen ontbraken en zorgverleners bijgevolg niet wisten op welke manier ze hun patiënten het best konden bijstaan”, aldus Meike Horn van FOD Volksgezondheid. “Gevolg zijn onnodige onderzoeken, hoge facturen en frustraties die uiteindelijk niemand vooruithelpen. Dus hebben we binnen het Evikey Netwerk (het voormalige EBP netwerk) besloten om dit project tot ontwikkeling van een evidence-based richtlijn te lanceren. Met deze richtlijn willen we een gestroomlijnde behandelmethode creëren die zorgverleners over het hele land hanteren.”
Evidence-based benadering
“Door alle relevante wetenschappelijke studies naast elkaar te leggen en – daar waar studies ontbraken – aangevuld door de expertise van een brede waaier expert-zorgverleners, konden we een evidence-based behandelmethode opstellen die handvaten biedt voor alle zorgverleners. Omdat symptomen zo uiteenlopend zijn, is een multidisciplinaire aanpak noodzakelijk om patiënten verder te helpen. Zo staat duidelijk opgelijst welke onderzoeken nuttig zijn, welke fysieke parameters in acht moeten genomen worden, welke en wanneer specialisten moeten betrokken worden enzovoort. Daarnaast biedt de richtlijn ook voldoende ruimte voor zelfmanagement door de patiënt. Elke patiënt is anders en complexe aandoeningen als COVID-19 vragen een gepersonaliseerde aanpak waarin de patiënt zelf een belangrijke rol speelt”, zegt professor huisartsgeneeskunde Jan Verbakel van KU Leuven.
“Al te vaak stoten patiënten op onbegrip of op zorgverleners die zelf niet weten hoe ze het moeten aanpakken. Dat vertraagt het genezingsproces. We hopen dat de richtlijnen een deel van de oplossing zijn”, besluit Ann Li van de post-COVID gemeenschap.
Meer informatie
- De richtlijn “Opvolging en revalidatie van patiënten met aanhoudende klachten na COVID-19 in de eerste lijn” door Dillen et al is verschenen op ‘ebpracticenet’ en vrij online te raadplegen.
- De richtlijn werd mogelijk gemaakt door KU Leuven, CEBAM, UZ Leuven en Post-COVID gemeenschap met als financierende en organiserende instantie FOD Volksgezondheid. De volledige auteursgroep kan online geraadpleegd worden. Dank aan alle auteurs en experten die hieraan hebben bijgedragen.
