‘We willen in 2017 al het zorglandschap creëren dat we pas in 2020 voorzien hadden.’ Met deze woorden beëindigde onze voorzitter Maaike Van Overloop afgelopen zaterdag de eerste succesvolle dag over de chronische zorg. Het was een uniek moment, waarop zorgverleners uit de eerste lijn de resultaten van 17 lokale pilootprojecten over de organisatie van chronische zorg voorstelden. Ook minister Vandeurzen was vol lof over deze gezamenlijke aanpak. De presentaties van deze netwerkdag staan nu ook online.
Minister Vandeurzen, collega’s in de zorg hier aanwezig,
Het begon heel eenvoudig. Het zorgregiodecreet uit 2003 en een besluit van de eerstelijnsconferentie van 2010 waarbij de zorgorganisatie zich idealiter afspeelde op het niveau van 75.000 tot 125.000 inwoners. Alleen klopte de kaart niet helemaal… De zorgregio’s pasten niet op de bestaande structuren die op hun beurt vaak te groot of te klein waren. Konden we, vanuit onze huisartsenkringen, eens rondhoren bij de verschillende actoren op het terrein van de zorg of we van één en één iets konden maken?
Vandaag is slechts een kleine weerspiegeling van wat er toen gebeurde…
Bondgenoten
Bij het tekenen van het voorstel van een nieuwe zorgkaart gebeurde er iets wonderlijks: artsen, apothekers, verpleegkundigen, kinesisten, palliatieve netwerken, psychologen, tandartsen, ziekenfondsen en ziekenhuizen, zorgkundigen,… gingen met elkaar praten. Niet over die ene man die vergat om zijn medicatie in te nemen. Niet over de bejaarde dame die in een huis vol tapijten een gangrevalidatie moest krijgen. Maar wel over de noden die er waren. Noden rond organisatie van zorg, noden rond de veranderingen in de zorg. We leerden elkaar kennen. We leerden dat we samen maar één doel voor ogen hadden: de zorg voor onze patiënt optimaliseren. Ons doel is de steeds complexere zorgnoden van de patiënt om te zetten in de doelen die de patiënt wil en kan bereiken. We leerden dat we daarvoor bondgenoten hadden op het terrein. Ieder van ons kan zijn of haar deel van de puzzel invullen.
De kaart was slechts een middel geweest om de dialoog te openen. De geografische afbakeningen zijn slechts een klein stukje van het geheel. Het ‘kijken’ over het muurtje (‘hoe doen jullie dat?’) was minstens zo boeiend. Het samen praten over organisatie van zorg was verrijkend. Er groeide een nood aan meer. 17 proefregio’s uit 63 potentiële zorgregio’s meldden zich om eens te kijken waar de noden en verwachtingen waren op het terrein. Als u weet dat er gemiddeld zo’n 16% nodig is om verandering te induceren, zat dit met bijna 25% wel goed. Het enthousiasme groeide. Ruim 1300 mensen hebben geantwoord op de bevraging in deze proefprojecten. Nog eens 200 mensen raakten rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken bij dit project. De interesse bij velen was gewekt.
Netwerken
Vandaag is slechts een tussenstap naar de verdere uitrol van de samenwerking in de zorg. Jullie hebben er zin in, zoveel is duidelijk. Uit alle verschillende disciplines, maar ook uit ondersteunende structuren zoals SEL’s en ziekenfondsen kwam de vraag om te mogen deelnemen. Jullie, de aanwezigen van vandaag, zijn de fakkeldragers. De komende maanden zullen velen van jullie, rechtstreeks of onrechtstreeks, betrokken worden bij het werk wat ons te wachten staat: Vaste netwerken bouwen, zinvolle fusies van functies en organisaties doorvoeren, eenheid van leiding organiseren, nieuwe competenties ontwikkelen, de lokale situaties meenemen in het lokale proces, responsabiliseren van patiënten en hulpverleners, werken aan een herziening van de financiering, geïntegreerde ICT-systemen en Health in all policies.
Zorglandschap in 2017
Een aantal van deze punten komen aan bod in de volgende eerstelijnsconferentie. De vaste netwerken en de afwerking van de geografische afbakening. Het bepalen en afbakenen van de niveaus van zorg, het afstemmen van de zorg op elkaar en vooral op de behoeften van de patiënt. Het responsabiliseren en erkennen van de patiënt en de mantelzorger, delen van gegevens en groeien naar meer kwaliteit, werken aan innovatie in de zorg. Via werkgroepen en stuurgroepen zal worden getracht om duidelijke kaders te geven aan de zorg.
Sommige punten zullen, ondanks de grondige staatshervorming, op federaal niveau behandeld moeten worden. De herziening van de financiering voor ziekenhuizen en nomenclatuur en het erkennen van nieuwe zorgberoepen, het creëren van een werkbaar juridisch kader voor al deze zorgverleners in de hervorming van het KB 78. Wij zullen, in continu overleg met alle betrokken partijen, zorgverleners, ziekenfondsen en financierende overheden, trachten om ook deze randvoorwaarden te vervullen. We willen in 2017 het zorglandschap creëren dat we pas in 2020 voorzien hadden. De trein is er eentje met hele hoge snelheid geworden.
Samen sterk
Als we die snelheid willen aanhouden, mogen we één ding niet uit het oog verliezen: er moeten nog heel wat mensen mee opstappen. Het is wellicht het punt waaraan nog het meeste werk is. Als we één ding gevoeld hebben, is het dat nog niet iedereen op deze trein zit. Er zijn nog heel wat mensen in de sector van zorg en welzijn niet zo overtuigd van de nood om aan te passen. Mensen die, hoewel ze allemaal voelen dat de behoeften van de patiënt veranderd zijn, nog niet weten dat ze kunnen rekenen op anderen om het samen te doen.
Dit is het engagement dat wij vandaag aangaan. Wij, de koepelverenigingen van apothekers, thuisverpleegkundigen, zorgkundigen, kinesisten en huisartsen, zullen er samen voor zorgen dat jullie de nodige handvaten en middelen krijgen om samen ervoor te zorgen dat iedereen in Vlaanderen en Brussel er evenveel zin in krijgt als jullie. We zullen als macro-organisaties steun geven om lokaal, inspelend op jullie eigen behoeften, de dialoog tussen zorgverleners te versterken. Het is tijd om elkaar echt te leren kennen. Om elkaar te gaan verrijken. Om samen te zorgen voor de mensen om ons heen…
Meneer de Minister, namens alle mensen in de zaal, beloof ik u: wij, de mensen die zorgen voor andere mensen, wij gaan er samen voor. En in 2017, op het volgende treffen dat u voor ons organiseert, bieden wij u een Vlaanderen dat klaar is voor het nieuwe zorgmodel. Het is nu aan u om, samen met de zorgsector, de kaders voor dat model te tekenen.
Dr. Maaike Van Overloop
Voorzitter Domus Medica
Julie Descamps - Regio Zuid-West-Vlaanderen
{flickr set=72157651079749897}
