We vernamen dat dr. Jef De Loof op 7 juli jl. is overleden op negentigjarige leeftijd. Dr. De Loof gaf buiten elke academische omkadering om, het wetenschappelijk onderzoek in de huisartsenpraktijk en ook in de huisartsengeneeskunde in Vlaanderen voor het eerst gestalte.
In de jaren '60 begon hij met de actieve registratie van allerhande fenomenen in de eigen praktijk. Dit beschrijvend onderzoek gaf de verschuivende trends aan binnen de huisartsengeneeskunde. Bovendien toonde het hoe de huisarts zich gaandeweg telkens opnieuw moet aanpassen aan maatschappelijke en vakinhoudelijke veranderingen. In zijn eigen woorden: "Registratie is belangrijk om zicht te krijgen op bepaalde fenomenen. Destijds was het een instrument om specifieke informatie te verkrijgen over huisartsgerelateerde onderwerpen. Alles wat we vroeger wisten, kwam immers uit de klassieke, specialistische leerboeken."
De resultaten van deze registraties en van zijn ervaring en kennis als huisarts en onderzoeker kregen hun weerslag in een hondertal artikels in de medische en niet-medische pers en in twee boeken.
Dr. De Loof was actief lid van het Vlaams Huisartsen Parlement (VHP) en de Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen (WVVH), beide voorlopers van Domus Medica. Hij was lid van de kernredactie van Huisarts Nu van 1971 tot 1989 en hoofdredacteur van 1989 tot 1994. Hij was ook actief lid en medewerker van verschillende andere organisaties; o.a. bestuurslid van het ASGB, voorzitter van de Wetenschappelijke Vereniging voor Milieu en Gezondheid, Ondervoorzitter van Vlaamse Artsen voor het Milieu (VLAM) en ere-voorzitter van het Vlaamse EersteLijnsOverleg (VELO).
In 1975 ontving Dr. De Loof de Prijs van de Vlaamse Huisarts en in 2004 werd hij ere-lid van de WVVH.
In zijn laudatio naar aanleiding van het uitreiken van dit ere-lidmaatschap zei Dr. Frank Buntinx: "Jef heeft binnen de Vlaamse huisartsenwereld en daarbuiten gedurende heel veel jaren veel en hard en goed gewerkt ... Ik beschouw het als een geluk, een eer en een voorrecht dat ik gedurende al die jaren en in verschillende functies met Jef als mens heb mogen samenwerken. Hij is één van die enthousiaste en tegelijkertijd lieve mensen die je binnen de WVVH kunt ontmoeten. ... Maar vooral: Jef is een goed mens... en dat heeft altijd nog het zwaarst gewogen."
Jos De Smedt, Oud-voorzitter WVVH:
Thuis, in Aalst, overleed op 7 juli collega Jef De Loof op negentigjarige leeftijd.
Wanneer je het overlijdensbericht leest in De Standaard sta je toch even stil en denk je aan al die uren dat je met Jef hebt doorgebracht op tientallen vergaderingen en studiemomenten. Jef was een huisarts in hart en ziel. Zei hij zelf niet: ‘Als mensen ’s avonds laat bellen of in het weekend, dan is het meestal voor iets belangrijks… … ge moogt de mensen niet het gevoel geven, op het moment dat ze u het meest nodig hebben, dat ze eigenlijk een beetje in de steek worden gelaten’. Jef stond inderdaad steeds klaar voor zijn patiënten. Maar daarbuiten is hij echt een duivel-doet-al geweest in het huisartsenlandschap. Steeds actief lid van de Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen (WVVH), hoofdredacteur van Huisarts Nu, voorzitter van het Vlaams Huisartseninstituut (VHI), actief bestuurslid en voorzitter van de huisartsenvleugel van het ASGB, stichter – voorzitter van het Vlaams Eerste Lijns Overleg… en waarschijnlijk vergeet ik nog heel wat waarbij zijn bekommernis om de vrede en het milieu niet het minste is.
Jef was iemand die reeds lang de waarde van het wetenschappelijk onderzoek in de huisartsgeneeskunde zag en bepleitte. De oprichting van het Vlaams Huisartseninstituut was daar niet vreemd aan. Reeds van het begin van zijn praktijk, jaren voor Intego in het leven werd geroepen, geloofde hij in registreren en wetenschappelijke onderbouw van zijn medisch handelen. Toen hij 50 jaar huisarts was konden we een stukje van zijn registraties zien: hij wist exact hoeveel nachtbezoeken hij had gedaan, hoeveel keer hij zona zag, wat de behandeling was… ongelooflijk. Allemaal genoteerd: niet-digitaal. Wetenschappelijke artikels waren hem niet vreemd. Hij kon terugvallen op een rijke gegevensdatabank lang voor de computer haar intrede deed in ons landschap, een onderbouw voor zijn taak als hoofdredacteur van Huisarts Nu.
Een goede organisatie van de huisartsgeneeskunde was belangrijk. Jaren voor er sprake was van een Algemeen Medisch Dossier en een Globaal Medisch Dossier zette Jef een actie op om patiënten zich vrijwillig te laten inschrijven bij een vaste huisarts met teksten, inschrijfformulieren en affiches. Hij lag aan de wieg van het Globaal Medisch Dossier zoals we het nu kennen. Dank u Jef!
De geneeskunde was voor hem een niet-exacte wetenschap gezien het wisselvallig karakter van de vele factoren die erbij betrokken zijn, en het variërende, individu-gebonden sensibiliteit – en reactiepatroon van de mens. Hij stelde dat de aandoeningen, ook de zuiver organische, voor een deel psychosociaal zijn bepaald. Jef was dan ook een trouw actief en graag geziene deelnemer van de medisch – psychologische weekends waar plaats was voor een totaalmenselijke benadering van de huisartsgeneeskunde.
Huisartsgeneeskunde doe je niet monodisciplinair. Samenwerken en overleggen met de andere disciplines op de eerste lijn was een must. Het overleg stimuleerde hij door het oprichten van het Vlaams Eerste Lijns Overleg (VELO) waarbij hij streefde naar een multidisciplinair patiëntgericht zorgmodel waarbij de structurele participatie van patiënten belangrijk was.
Jef gaf niet op. Steeds aanwezig, gewaardeerde tussenkomsten en teksten op nationale en internationale congressen, werken in nachtelijke uren – wanneer sliep hij? – late uren vergaderen en zelfs wanneer hij ’s nachts ooit opgesloten geraakte op de binnenkoer van het ministerie van Volksgezondheid, gaf hij niet op. Gehandicapt door zijn hemiparese klom hij gewoon met zijn boekentasje aan zijn nek, over de metershoge muur. Ik doe het hem niet na.
Jef, alle Vlaamse Huisartsen moeten en zullen u steeds dankbaar zijn voor wat ge gedaan hebt voor het Vlaamse huisartsgeneeskundig landschap. Je hebt werkelijk uw stempel gedrukt op het huisartsgeneeskundig handelen dat we nu zo normaal vinden.
Jef, dank je wel….
Dr. Jos De Smedt
Zie ook:
