In de toekomst, zo vinden de Vlaamse huisartsen zelf, is er voor de huisarts een hoofdrol in de gezondheidszorg weggelegd als poortwachter. Patiënten contacteren dus bij voorkeur via hem andere zorgverstrekkers en artsen-specialisten. Meer dan 4 op 5 huisartsen willen hun patiënten van de wieg tot het graf begeleiden. Dat schrijft het medische weekblad voor huisartsen Medi-Sfeer in haar editie van woensdag 26 maart.
Zoveel wordt duidelijk uit een uitgebreide, representatieve bevraging over de toekomst van de huisartsgeneeskunde uitgevoerd bij 1.421 huisartsen (943 Nederlandstaligen en 478 Franstaligen) door het weekblad voor de Huisarts, Medi-Sfeer. De redactie kreeg daarbij de steun van alle (huis)artsenverenigingen en de academische centra voor huisartsgeneeskunde. Het centrum voor huisartsgeneeskunde van de KU-Leuven zorgde voor de statistische verwerking.
Enkele markante resultaten op een rijtje.
1. Relaties met andere zorgverstrekkers
Goede afspraken maken goede vrienden. Hoe wordt de samenwerking met andere gezondheidsberoepen best geregeld?
- 95% van de Vlaamse huisartsen ziet voor zichzelf een rol als poortwachter van het systeem weggelegd.
- 87% van de Vlaamse huisartsen claimt een rol als coach van de patiënt. Hij helpt bij het maken van zinnige keuzes en begeleidt patiënten van de wieg tot het graf.
- 3 op 5 huisartsen vindt dat patiënten andere zorgverstrekkers, inclusief artsen-specialisten, meestal met een verwijsbrief van de huisarts kunnen raadplegen. Er mogen wel uitzonderingen zijn voor bv. de raadpleging van een oogarts. Maar voor 1 op 5 kan ook dat niet. Er mogen geen uitzonderingen zijn.
2. Aantrekkelijkheid van het beroep
Vergrijzing en een toename van mensen met verschillende ziektebeelden doet de vraag naar zorg stijgen. Om ook in de toekomst over voldoende huisartsen te beschikken moet het beroep aantrekkelijker worden. Hoe?
- Meer geld. Die centen worden voor 3 op 5 Vlaamse huisartsen best gebruikt door de huidige prestatiebetaling te koppelen aan een vast bedrag per patiënt. 36% wil uitsluitend een betere prestatiebetaling van de erelonen voor huisbezoeken en raadplegingen.
- Bijna 3 op 4 is voorstander van folders, spotjes enzoverder om het beroep te promoten en 3 op 4 huisartsen stelt dat de media patiënten moeten aanzetten tot meer realistische verwachtingen in de huisartsgeneeskunde.
3. Huisartsen hebben vertrouwen in huisartsen
Net zoals andere zorgberoepen is ook in de huisartsgeneeskunde burn-out een reëel probleem. Wat kan daaraan gedaan worden?
- 56% wil burn-out voorkomen via een programma voor preventie, opsporing en regelmatige check-ups zoals in de arbeidsgeneeskunde.
- 3 op 5 wil bij risico op burn-out beroep kunnen doen op een andere huisarts die zich op deze materie heeft toegelegd.
4. Huisartsen omarmen e-health
- 4 op 5 Vlaamse huisartsen wil dat overheidsnetwerken zoals het e-Healthplatform verder ontwikkeld worden om de medische gegevensuitwisseling te versterken en aan te moedigen.
- 3 op 4 Vlaamse huisartsen is voorstander van een gedeeld elektronisch patiëntendossier, toegankelijk voor alle zorgberoepen. De gegevensinput gebeurt daarbij door bij de zorg betrokken beroepsbeoefenaars. De finale validatie is in handen van de behandelende arts.
- 3 op 5 meent dat een elektronisch voorschrift een vooruitgang is in de huisartsenpraktijk.
4. communautaire verschillen
Een nadere analyse van de gegevens leert dat er op sommige domeinen diepgaande verschillen in visie zijn tussen huisartsen in noord en zuid.
- Bijna 2,4 maal meer Frans- dan Nederlandstalige huisartsen menen dat de toegang tot de zorg best volledig vrij blijft. Patiënten dienen dus de mogelijkheid te behouden om zonder verwijsbrief of verwijzing door de huisartsen en zonder een hogere eigen bijdrage te betalen, rechtstreeks een andere zorgverstrekker te consulteren.
- 1,8 maal meer Frans- dan Nederlandstalige huisartsen vindt dat een systeem waarbij de huisarts poortwachter is van de gezondheidszorg overbodig is.
5. Commentaren
De Medi-Sfeerenquête werd afgenomen in het najaar van 2013. Enkele weken geleden presenteerde de Gentse gezondheidseconoom Lieven Annemans in zijn boek een aantal stellingen. Boek en peiling kwamen volkomen onafhankelijk van elkaar tot stand.
Opmerkelijk is dat de Vlaamse huisartsen (onbewust) heel wat stellingen van Annemans onderschrijven: de veel grotere rol die huisartsen zouden moeten spelen in de gezondheidszorg, het belang van meer e-health en van andere betalingswijzen in de huisartsgeneeskunde.
In Medi-Sfeer is topambtenaar Frank Robben, administrateur-generaal van de Kruispuntbank Sociale Zekerheid en grondlegger van het eHealthplatform verheugd over de massale bijval die informatisering krijgt bij de huisartsen. Dat betekent voor hem niet dat huisartsen daarom meer geld voor software of e-geneeskunde moeten krijgen.
Dokter Maaike Van Overloop, voorzitter van de huisartsenvereniging Domus Medica zei aan Medi-Sfeer dat ze het in verband met burn-out zeer knap en belangrijk vindt dat huisartsen zo’n groot vertrouwen hebben in andere huisartsen. Ze stel ook vast dat Franstalig België nog veel meer in termen van prestatiebetaling denkt dan Vlaanderen. Over de poortwachtersfunctie zegt ze: “De eerste lijn is van ons. Dit gaat over subsidiariteit, over de juiste zorgverlener op de juiste plaats.”