Endometriose heeft een grote impact op de levenskwaliteit en fertiliteit van (jonge) vrouwen. In een nieuw rapport doet het KCE aanbevelingen om deze aandoening sneller op te sporen zodat betere zorg mogelijk is. Toch is het ook belangrijk om waakzaam te blijven voor de nadelige gevolgen van overdiagnostiek en overbehandeling.
Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) publiceerde vandaag het rapport ‘Hoe endometriosezorg in België verbeteren?’ met aanbevelingen voor diagnostiek en behandeling. Uit dit rapport blijkt dat endometriose een zeer gecompliceerde aandoening is, met een zeer wisselende impact op de levenskwaliteit en fertiliteit van de patiënt. De diagnose is niet eenvoudig, wat medeoorzaak is dat vele patiënten zich onbegrepen voelen.
Domus Medica en Gezondheid en Wetenschap verwelkomen deze aanbevelingen van het KCE om de zorg voor endometriose (en de klacht chronische bekkenpijn) gestructureerd aan te pakken om zo vrouwen met endometriose sneller en efficiënter te kunnen diagnosticeren. Met betere richtlijnen en bijscholing kunnen we werken aan de onderdiagnostiek van deze ziekte.
Ook in andere Europese landen ontstaan er actieplannen rond endometriose.
Veel richtlijnen over endometriose benadrukken evenwel dat veel ongeweten is en dat de onderbouwing van sommige interventies zeer beperkt is.1 Daarom pleiten Domus Medica en Gezondheid en Wetenschap ervoor ook aandacht te besteden aan de mogelijke nadelige effecten van de geplande maatregelen, met name het risico op overdiagnostiek en overbehandeling en de nadelige gevolgen hiervan. Zo pleiten onderzoekers uit Italië in een recent artikel om een aantal interventies in het kader van endometriose zelfs te de-implementeren.2
Het is belangrijk om bij de diagnose en behandeling van vrouwen met endometriose het potentiële voordeel en potentiële nadeel bij elke voorgestelde medische interventie steeds goed door te spreken. Enkel geïnformeerde patiënten kunnen samen met de arts tot een juiste aanpak komen.
Daarnaast zouden vrouwen op jonge leeftijd (bv. via de school) beter geïnformeerd moeten worden over pijnlijke maandstonden. Uit een bevraging van 42.000 Nederlandse vrouwen blijkt dat 85% maandelijks last heeft van pijnlijke maandstonden.3 Wanneer vrouwen niet goed geïnformeerd zijn, kan dit leiden tot onnodige onderzoeken en ongerustheid waarmee zij ook niet geholpen zijn.
Het is belangrijk dat er meer aandacht komt voor endometriose, maar we moeten te allen prijze vermijden dat dat leidt tot een onverantwoorde toename van medische en chirurgische procedures. Die nuance mag in de huidige beeldvorming rond deze moeilijke aandoening ook aan bod komen. Naast een ‘te weinig’ aan diagnostiek en behandeling van endometriose moeten we evengoed waarschuwen voor een ‘te veel’ hieraan.
Elke interventie, ook op organisatorisch niveau, dient de uitkomst van een maximaal aantal patiënten te verbeteren. Daarom is, zoals ook het KCE vermeldt, een goede opvolging van de genomen maatregelen noodzakelijk.
Jeroen van den Brandt
Voorzitter Domus Medica
- ESHRE Endometriosis Guideline Development Group. Endometriosis - Guideline of the European Society of Human Reproduction and Embryology. 2022. https://www.eshre.eu/Guideline/Endometriosis
- ETIC Endometriosis Treatment Italian Club. When more is not better: 10 'don'ts' in endometriosis management. An ETIC* position statement. Hum Reprod Open 2019 Jun 12;2019(3):hoz009.
- Schoep ME, Nieboer TE, van der Zanden M, Braat DDM, Nap AW. The impact of menstrual symptoms on everyday life: a survey among 42,879 women. Am J Obstet Gynecol 2019;220(6):569.e1-569.e7.