Kwalitatieve zorg staat of valt met een vlotte uitwisseling van gegevens tussen zorgverleners, zeker bij chronische of complexe aandoeningen. Patiënten zijn ook steeds meer vragende partij voor een open en transparante communicatie. Er worden al heel wat stappen gezet richting een optimale samenwerking tussen de verschillende disciplines, maar de digitale ondersteuning blijft een grote uitdaging.
Voor de huisarts bestaat er reeds een divers aanbod aan digitale ondersteuning, in ieder geval toch in vergelijking met andere disciplines in de zorg. Door in de homologatiecriteria progressief te focussen op het goed structureren en uitwisselbaar maken van gegevens, groeien EMD’s meer en meer uit van eenvoudige registratiesystemen naar performante tools om te ondersteunen bij het voeren van consultaties en naar volwaardige communicatiemiddelen. Bovendien heeft de huisarts als sleutelfiguur de breedst gedefinieerde toegangsrechten. Om echter te evolueren naar effectief en efficiënt samenwerken in een multidisciplinaire context, is het cruciaal dat ook andere disciplines kunnen aanhaken op communicatie en gegevensdeling.
In het EFRO 1302 project ‘Digitale Zorgondersteuning ’ sloeg Domus Medica samen met 9 andere organisaties de handen in elkaar om werk te maken van verbeterde communicatie en digitale gegevensuitwisseling tussen zorg- en welzijnsprofessionals. Naast het ontwikkelen en testen van nieuwe applicaties, werden veilige en stabiele koppelingen gerealiseerd tussen Vitalink, hubs en de softwarepakketten van apothekers, thuisverpleegkundigen, kinesisten, welzijnswerkers, gezinszorg, etc. Een zeer belangrijke eerste stap om via Vitalink gegevens uit te wisselen tussen verschillende types zorgverleners en welzijnswerkers. Cruciaal voor multidisciplinaire samenwerking! Alle ervaringen, resultaten en aanbevelingen van de partners zijn gebundeld in een boek.
Doelstelling
Het doel van dit project was een betere digitale gegevensuitwisseling tussen leden van het zorgteam en de patiënt, om op die manier de kwaliteit en efficiëntie van de zorg te optimaliseren. Zo kunnen zorgverleners gemakkelijk onderling communiceren en beschikken ze op elk moment over de meest actuele gegevens. Bovendien wordt ingezet op 'de patiënt als copiloot van zijn eigen gezondheidsproces' - een belangrijke stap richting patient empowerment.
Realisaties
Na het in kaart brengen van tekortkomingen op vlak van gegevensuitwisseling en het definiëren van ideale scenario’s voor de toekomst, werden samen met de projectpartners, patiënten, zorgverleners en softwareleveranciers twee nieuwe digitale toepassingen ontwikkeld en getest.
-
De applicatie ‘Mijn Zorgpad’ is een voorbeeld van gecentraliseerde en transparante communicatie die alle informatie zichtbaar maakt voor alle betrokken partijen. Via één en dezelfde toepassing op de smartphone krijgt de patiënt zicht op diens agenda, beknopt medisch dossier, parameters, laboresultaten, medicatieschema,… Bovendien zijn er mogelijkheden voor de patiënt om zelf initiatief te nemen, en zo copiloot te zijn van diens eigen zorgtraject. Zorgverleners kunnen in een dashboard de gegevens van hun patiënten bekijken en beheren. Bovendien zien zij in één oogopslag welke andere zorgverleners bij een dossier betrokken zijn. De app werd getest bij patiënten met diabetes mellitus type 2; een patiëntenpopulatie met een vaak complex zorgtraject, met veel verschillende betrokken zorgverleners en opvolgingsmomenten.
-
De Digitale Doelzoeker werd uitgebreid met een webapplicatie voor zorgverleners. Doelzoeker van het Vlaams Patiëntenplatform helpt mensen met een zorg- en ondersteuningsnood om in kaart te brengen wat voor hen belangrijk is. Dit biedt inzicht in de richting van het zorgplan en zet aan tot betekenisvolle communicatie met zorgverleners en de eigen omgeving. De nieuwe digitale versie biedt aanvullende mogelijkheden. Ten eerste kan deze eenvoudig geüpdatet worden bij veranderende situaties. Daarnaast kan de digitale Doelzoeker, indien gewenst, gedeeld worden met zorgverleners, waardoor de persoonlijke levensdoelen inzichtelijk worden gemaakt, en zorgdoelen hier zo goed mogelijk op kunnen worden afgestemd.
Naast deze nieuwe toepassingen, werd binnen dit EFRO-project ingezet op het testen en realiseren van nieuwe, stabiele en veilige koppelingen tussen Vitalink, hubs en softwarepakketten van verschillende zorgverleners, waaronder:
-
Het Vitalink journaal: een digitale variant van het papieren zorgschriftje, werd aanvullend op de huisartsen nu ook geïntegreerd in systemen van thuisverpleegkundigen, kinesisten, vroedvrouwen, gezinszorg, etc. Meer dan 10 softwareleveranciers slaagden voor de interoperabiliteitstesten en namen deel aan de gebruiksvriendelijkheidstesten. Daarnaast werd in kaart gebracht hoe zorgverleners en patiënten het journaal idealiter zouden willen gebruiken. We onderzochten obstakels en randvoorwaarden, en formuleerden wenselijke uitbreidingen en functies. Tot slot werd een set van aanbevelingen geschreven voor verdere implementatie.
-
Optimalisatie van transferdocumentatie werd nagestreefd door goede praktijkvoorbeelden te analyseren en te vertalen naar aanbevelingen. Zeven softwareleveranciers demonstreerden met succes hoe vanuit hun software automatisch een transferdocument kan worden aangemaakt en gedeeld met andere zorgverleners.
-
Beleidsadviezen voor optimale digitale gegevensdeling met het woonzorgcentrum werden opgesteld op basis van een focusgroep met huisartsen en CRAs. Waar de afgelopen jaren sterk geïnvesteerd is in het digitaliseren van medische gegevens, lijkt er nog een lange weg af te leggen voor dossierbeheer in en gegevensdeling met de woonzorgcentra. En dat terwijl de zorg voor deze doelgroep alleen maar complexer wordt en er dus juist méér nood is aan gegevensdeling.
Alle resultaten, ervaringen en aanbevelingen van partners zijn gebundeld in onderstaand boek. De resultaten dienen als hefboom voor het Digitaal Zorg- en Ondersteuningsplan (DZOP), een Vlaams communicatie- en planningsinstrument om gegevens rond zorg- en hulpverlening te verzamelen en te delen.
Kadering
Met financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, en Provincie Limburg. Het project werd geïnitieerd vanuit Limburg maar kreeg een ruimere uitstraling naar Vlaanderen. Vanuit Domus Medica waren de expertisedomeinen ‘Chronische Zorg’ en ‘ICT & eHealth’ betrokken, en werd door verschillende huisartsen (en andere eerstelijns zorgverleners) input en feedback gegeven; met name op vlak van functionele meerwaarde, toepassing bij concrete use cases, gebruiksvriendelijkheid, en inbedding in de dagelijkse zorgpraktijk. Domus Medica werkte in dit project samen met:
- POM Limburg (coördinator)
- Vlaams Patiëntenplatform
- Federatie Wit-Gele Kruis
- Wit-Gele Kruis Limburg
- Jessa Ziekenhuis
- Koninklijk Limburgs Apothekers Verbond
- Imec
- I-mens
- Ferm thuiszorg