‘Huisarts schrijft attest voor stakende cipier die thuis blijft.’ Ongetwijfeld zitten daar welwillendheidsattesten tussen. (Huis)artsen die – om welke reden ook: financieel, angst voor de patiënt, tijdsdruk van een volle wachtzaal – iemand ‘thuis schrijven’ zonder dat er een aanvaardbare reden voor is. Het valt niet goed te keuren. Maar er zitten vast ook heel andere situaties bij.
Kent u hem ook, de cipier die tegen een net te hoge hypothecaire lening aankijkt? Die een hoge alimentatie neertelt? Die na de staking tegen zo’n hoge schuldenlast aankijkt dat hij in een depressie belandt en maanden arbeidsongeschikt is. Die bang is om te gaan werken omdat het als niet-collegiaal beschouwd wordt. Of die bang is om te gaan werken omdat de gevangenen door het huidige regime zo ontregeld zijn dat ze te veel druk zetten op die ene cipier die wel werkt. En de cipier die, onderhevig aan angst, fouten zal maken in zijn handelen.
Kent u ook de ex-gedetineerde die, door gebrek aan medische zorgen levenslang complicaties overhoudt aan de laattijdige en onvolledige behandeling? Die daardoor nooit meer op de arbeidsmarkt komt. Die dure complexe zorgen nodig heeft terwijl we die hadden kunnen voorkomen door tijdig de juiste zorg toe te dienen. Of die, getraumatiseerd door wat hij meemaakte, nog jaren een behandeling volgt voor het posttraumatisch stresssyndroom. De ex-gedetineerde die bij zijn vrijlating beseft wat hij zelf deed, omdat hij tot zuiver instinctief handelen werd gedreven.
En de partner of de kinderen van een gedetineerde die geconfronteerd worden met deze situaties? De schade die dit bij hen teweegbrengt. Het gegeven dat dit alles hen ziek maakt van ellende. De problemen die zij zullen ervaren als hun familielid getraumatiseerd vrijkomt.
Zo staat het in de eed die elke arts heeft afgelegd: ‘Ik zal boven alles voor mijn patiënten zorgen, hun gezondheid bevorderen en hun lijden verlichten. Ik zal verantwoordelijk omgaan met de middelen die de maatschappij ter beschikking heeft en ijveren voor een gezondheidszorg die toegankelijk is voor iedereen.’ Wel: dat wordt moeilijk.
Kan iemand nu al inschatten wat de kostprijs in de gezondheidszorg zal zijn van deze staking? Zowel voor de cipiers, als voor de mensen die nu in de gevangenissen zitten. Wie zal dit betalen?
Artsen en zorgverleners doen nu al veel. We nemen de tijd om te luisteren naar het verhaal van de bange of hopeloze cipier. We rekenen niets extra. We zoeken met familieleden van gedetineerden naar oplossingen om de gezondheid van hun familielid te waarborgen. We doen dit vaak ‘aan derde betaler’ wegens het inkomensverlies in het gezin. We zullen straks ook al onze tijd en energie steken in de (ex-)gedetineerde om nodige en betaalbare psychische bijstand te verlenen. We zullen met onze collega’s in de eerste en de tweede lijn klaar staan om de fysieke complicaties bij deze ex-gedetineerden zo goed mogelijk te behandelen, zodat ze na het uitzitten van hun straf een waardig en kwaliteitsvol leven kunnen leiden.
Evengoed luistert de huisarts naar de politicus die in heel dit verhaal een bijkomend slachtoffer dreigt te worden omdat hij zich door de politieke druk in deze situatie mee verantwoordelijk voelt voor het leed bij zowel de cipiers en hun familie als bij de gedetineerden en hun omgeving. De gezondheidszorg zal een deel van deze kosten voor zijn rekening nemen. Maar de echte gevolgen van deze staking, het fysieke en psychische leed bij de cipiers, gedetineerden en alle betrokkenen, zullen zij de rest van hun leven meedragen. Zolang de staking duurt, neemt dat aantal slachtoffers toe.
Kunnen we daar bij stilstaan? Volgens mij is die prijs vele malen hoger dan de kostprijs van zo’n ziekteattest nu.
Maaike Van Overloop
Opinie gepubliceerd in De Standaard op 2 juni 2016
