Baarmoederhalskankerscreening is een zinvolle preventie. De Vlaamse Overheid organiseert vanaf 1 juni 2013 een bevolkingsonderzoek voor vrouwen vanaf 25 tot 65 jaar. In 2014 waren er in België 653 diagnoses van baarmoederhalskanker waarvan 322 in Vlaanderen (Stichting Kankerregister).
Dit dossier bundelt alle relevante informatie met betrekking tot de vroegopsporing van cervixkanker zoals de wetenschappelijke onderbouwing, praktijkinstrumenten en patiënten materiaal.
Wetenschappelijke onderbouw
Richtlijn Cervixkankerscreening
Het is van groot belang dat de wetenschappelijke onderbouw voor de interventies van de huisarts up-to-date wordt gehouden. Vanuit de beheersovereenkomst engageert Domus Medica zich ertoe om periodiek na te gaan of belangrijke nieuwe en degelijke nationale en internationale publicaties zijn die de vervroegde herziening van de richtlijn Cervixkankerscreening (2011) nodig maken.
Wat de richtlijn cervixkankerscreening betreft, werd op basis van het opvolgrapport beslist dat de aanbeveling herzien moet worden. Met name de aanbeveling om de klassieke cytologische screening te vervangen door HPV-screening, de doelgroep gerichte aanpak om de participatie te verhogen, de aanvulling dat dysplasie van de baarmoederhals als een indicatieve ziekte voor een hiv-infectie kan beschouwd worden en het bestaan van het nieuwe vaccin Gardasil 9 maken deze herziening noodzakelijk.
Vlaams bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker
Sinds 1 juni 2013 is het Centrum voor Kankeropsporing (CvKO), dat verantwoordelijk is voor de organisatie van de Vlaamse bevolkingsonderzoeken naar kanker, gestart met het per brief uitnodigen van vrouwen van 25 tot en met 64 jaar om driejaarlijks een uitstrijkje te laten nemen bij hun huisarts of gynaecoloog. In een begeleidende folder krijgen ze meer informatie.
De afname en de beoordeling van het uitstrijkje in het labo is volledig terugbetaald door het Riziv als deze termijn van drie jaar wordt gerespecteerd. Enkel het remgeld voor de consultatie blijft verschuldigd. Als uit cytologie blijkt dat testen op HPV nodig is, wordt ook deze terugbetaald. In andere gevallen is dit niet het geval. Verder blijft alles bij het oude. U neemt het uitstrijkje af met het materiaal dat uw labo ter beschikking stelt en stuurt het ter beoordeling naar uw vertrouwde labo.
Het opzet van het Vlaams bevolkingsonderzoek is vooral bedoeld om vrouwen aan te moedigen die nog geen uitstrijkje nemen of langer dan drie jaar wachten. De vrouwen van wie de Stichting Kankerregister (SKR) op basis van de cytohistopathologie gegevens van de laboratoria weet dat ze minder dan drie jaar geleden een uitstrijkje lieten afnemen, krijgen geen uitnodigingsbrief. Ook vrouwen voor wie opvolging via het bevolkingsonderzoek niet meer aangewezen is (bv. wegens een voorgeschiedenis van cervixkanker of omdat hun cervix verwijderd is) zullen niet uitgenodigd worden. We verwachten dat in de beginfase slechts 50% van de doelgroep een brief krijgt.
Om te vermijden dat vrouwen die recent een uitstrijkje lieten nemen toch een brief ontvangen, zal in de beginfase pas na een termijn van vier jaar na het laatste gekende uitstrijkje een brief verstuurd worden. Dit betekent dat een aantal vrouwen ten onrechte geen brief zullen ontvangen. We rekenen erop dat u deze vrouwen zelf actief uitnodigt.
Het kan voorkomen dat de gegevens van de Stichting Kankerregister (SKR) nog niet volledig zijn en dat vrouwen ten onrechte een brief ontvangen. Gelieve hiermee rekening te houden bij de communicatie met uw patiënt.
Door de brieven jaarlijks rond de verjaardag van de vrouw te versturen wordt de doelgroep gespreid uitgenodigd. Hierdoor worden piekmomenten en overbelasting van artsen vermeden.
Meer informatie over het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker vindt u hier. Vrouwen kunnen op de website of op het gratis telefoonnummer 0800/60.160 doorgeven dat dit onderzoek om medische redenen niet aangewezen is of dat ze om persoonlijke redenen geen uitnodigingen meer wensen. Het inloggen met de persoonlijke code vermeld op de uitnodigingsbrief is hiervoor noodzakelijk.
Praktijkinstrumenten
Hoe een uitstrijkje maken?
In bijlage 2 van de richtlijn cervixkankerscreening vindt u meer informatie.
Voor Adviezen voor opvolging afwijkend uitstrijkje, klik hier.
Aanschrijven van patiënten bij de campagnes tot preventie van baarmoederhalskanker
In zijn laatste adviesraad besprak de Nationale Raad een adviesvraag van onze vereniging over het aanschrijven van patiënten bij de campagnes tot preventie van baarmoederhalskanker.
De Raad gaf zijn akkoord met in acht name van volgende regels.
- een huisarts kan enkel de patiënten oproepen waarvan het Globaal Medisch Dossier beheert;
- de oproepingsbrief wordt bij voorkeur zo beknopt mogelijk gehouden;
- de vrije keuze van de patiënte blijft primordiaal en
- enkel mits toestemming van de patiënte kan de uitslag van het uitstrijkje bij een andere arts opgevraagd worden.
Het oorspronkelijke ontwerp van oproepingsbrief werd door ons aangepast aan de opmerkingen van de Orde, u kunt het ontwerp hieronder downoaden.
LOK vorming cervixkankerscreening
Vanuit de beheersovereenkomst heeft Domus Medica in samenwerking met het CvKO een LOK-pakket uitgewerkt. De LOK maakt aan de hand van casussen duidelijk hoe je cervixkanker best opspoort en de resultaten opvolgt. Het pakket introduceert het Vlaams bevolkingsonderzoek naar de opsporing van cervixkankers en welke rol de huisarts daarin speelt.
Patiëntmaterialen
Vlaams bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker
Op de website van het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker vinden patiënten informatie over baarmoederhalskanker.
Folders
- Folder van de Vlaamse Kankerliga
- Folder en uitleg in het Frans vindt u bij onze collega’s van SSMG
Infographic bevolkingsonderzoek 2020
In deze infographic vind u een samenvatting van het bevolkingsonderzoek in 2020
