Nieuw screeningsbeleid baarmoederhalskankerscreening
Sinds 1 januari 2025 is de primaire screening voor baarmoederhalskankerscreening voor vrouwen vanaf 30 jaar tot en met 64 jaar gewijzigd naar een vijfjaarlijkse primaire HPV test. Deze beslissing is gebaseerd op beschikbaar wetenschappelijk bewijs, variërend van het KCE-rapport uit 2015 KCE Reports 238As) tot zeer recente analyses uitgevoerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC). HPV screening is effectiever aan een lagere kost.
Onder leiding van Sciensano werd een bundeling gemaakt met (praktische) handvaten over de veranderingen in het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskankerscreening ingaande op 1 januari 2025. Hieronder kan u dit raadplegen:
Wat verandert er voor de huisarts?
Onderstaande tabel vat dit samen:
| Vrouwen van 25 tot en met 29 jaar | Vrouwen van 30 tot en met 64 jaar | |
| Frequentie primaire screening | Elke 3 kalenderjaren | NIEUW: Elke 5 kalenderjaren |
| Primaire screening | Cytologie | NIEUW: HPV screening |
| Reflextest (bij afwijkende resultaten van de primaire screening) | HPV test | Cytologie |
| Screenings- algoritme | Zie flowcharts. | |
| Centrum voor Kankeropsporing stuurt het resultaat | NIEUW: In de loop van 2025 (zodra het CvKO de resultaten doorkrijgt van het BCR – Belgian Cancer Registry) ontvangt de GMD -houdende huisarts op gestructureerde wijze in het EMD de uitslag van alle screeningsuitstrijkjes, samen met het eindadvies (normaal screeningschema/onmiddellijke verwijzing naar colposcopie/nieuwe staalafname nodig/ herhaal het uitstrijkje na 12 maanden).
| |
| Vergoedingen | NIEUW: Verschillende nomenclatuurcodes werden toegevoegd of aangepast. Zie nomenclatuurcodes. | |
| Staalafname | Stalen worden nog steeds op dezelfde manier afgenomen. TIP: Om te voorkomen dat na een positieve primaire screeningstest opnieuw een uitstrijkje moet worden genomen bij de vrouw, gebruikt u als afnemer best een specifieke cervixwisser/brush met een bijbehorend flesje met vloeistof waarin de endocervicale cellen worden bewaard, zodat beide onderzoeken (primaire screening en reflextriage) op hetzelfde staal kunnen worden uitgevoerd. | |
| Stalen opsturen naar labo | Stalen kunnen nog steeds opgestuurd worden naar uw gebruikelijk labo voor pathologische anatomie of klinische biologie. Indien het labo de nodige test(en) niet kan uitvoeren of niet voldoende geaccrediteerd is hiervoor, dan is ligt de verantwoordelijkheid bij het labo om dit staal door te sturen naar een ander labo. | |
| Resultaat beschikbaar voor de deelnemer | Het CvKO stuurt geen resultaat naar de deelnemer zelf. De huisarts dient met de deelnemer te bespreken hoe en wanneer ze het resultaat kan verwachten. NIEUW: In de loop van 2025 (zodra het CvKO de resultaten doorkrijgt van het BCR – Belgian Cancer Registry) wordt het ook mogelijk dat de deelnemer dit zelf kan opzoeken op mijngezondheid.be. Bij afwijkende primaire test dient er een reflextest te gebeuren. De resultaten van de reflextest worden overgemaakt aan de zorgverlener die de primaire screeningstest heeft uitgevoerd | |
! In beide leeftijdscategorieën is co-testing (zowel cytologie als HPV-test) niet aangewezen. Net zoals in de huidige situatie wordt het oneigenlijk gebruik van co-testing aangerekend aan de patiënte zelf. U bent haar verplicht dit te melden voor afname van het uitstrijkje en hiervoor goedkeuring te verkrijgen van haar.
Wat verandert er voor de doelgroep?
Onderstaande tabel vat samen wat er voor de doelgroep verandert:
| Vrouw van 25 tot en met 29 jaar | Vrouw van 30 tot en met 64 jaar | |
| CvKO stuurt uitnodiging | Elke 3 kalenderjaren | NIEUW: Elke 5 kalenderjaren |
| Recht op volledige terugbetaling van primaire screening | Elke 3 kalenderjaren | NIEUW: Elke 5 kalenderjaren |
| Uitnodiging wordt verstuurd naar | My Ebox . Indien deze niet geactiveerd is, wordt de uitnodiging per post verzonden. | |
| Resultaat beschikbaar voor de deelnemer | Het CvKO stuurt geen resultaat naar de deelnemer zelf. De huisarts dient met de deelnemer te bespreken hoe en wanneer ze het resultaat kan verwachten. NIEUW: In de loop van 2025 (zodra het CvKO de resultaten doorkrijgt van het BCR – Belgian Cancer Registry) kan de deelnemer dit zelf kan opzoeken op mijngezondheid.be. | |
Voor vrouwen jonger dan 25 jaar: wordt geen screening voor baarmoederhalskanker aangewezen, en wordt dit dus ook niet terugbetaald (tenzij voor hoog risicogroepen).
Voor vrouwen ≥ 65 jaar: als de afgelopen 10 jaar geen screening werd terugbetaald, wordt een éénmalige co-testing (cytologie en hpv-screening) aangewezen.
Wat verandert er voor vrouwen in opvolging, met symptomen of hoog risicogroepen?
| Type test | Frequentie terugbetaling | Notificatie adviserende arts | |
| DES AIS | Cotesting (cytologie + HPV) | Geen beperking Aanbeveling: jaarlijks | Notificatie met terugbetaling van de vereiste testen |
| Andere (met immuundeficiëntie) | HPV-test of cytologie, afhankelijk van de leeftijd | Geen beperking Aanbeveling: Driejaarlijkse HPV-test of jaarlijkse cytologie, afhankelijk van de leeftijd◊ | Notificatie met terugbetaling van de vereiste testen |
Cotesting is niet aangewezen
Sinds 1 januari is het nieuwe screeningsbeleid voor baarmoederhalskanker van kracht. ‘Co-testing’ (cytologisch onderzoek + HPV-test) is hier niet in opgenomen, ongeacht het HPV-resultaat. Toch voeren sommige laboratoria dit uit of promoten het. Domus Medica keurt deze praktijk af en roept op om hier niet aan mee te werken.
Het screeningsuitstrijkje binnen het bevolkingsonderzoek is gratis (de consultatie bij de huisarts of gynaecoloog valt wel onder het remgeld). Co-testing wordt in geen enkele leeftijdsgroep aanbevolen. Als een arts dit toch aanvraagt, zijn de kosten volledig voor de patiënt.
Krijgt uw patiënt een labofactuur en weet ze niet waarom?
Laat haar contact opnemen met het Centrum voor Kankeropsporing (CvKO):
📞 0800 60 160
📧 info@bevolkingsonderzoek.be
Belangrijk: de patiënt geeft haar contactgegevens en de factuur door. Het CvKO vraagt vervolgens toestemming om het labo namens haar te contacteren. Ze blijft gedurende het hele proces op de hoogte.