De paradigmashift naar een model van geïntegreerde, inclusieve geestelijke gezondheidszorg is ingezet.
Geïntegreerde zorg komt in essentie neer op het combineren van ‘zorgdelen’ zodat ze als één geheel gaan werken met als doel de zorg, het welzijn en de behandeling van personen te optimaliseren, daar waar fragmentatie resulteerde in een negatieve impact op ervaringen en resultaten.1
Geïntegreerd werken vanuit een holistische benadering en patiëntgerichte filosofie is een manier om inclusieve zorg te realiseren. Een manier om mensen in maatschappelijk kwetsbare posities van gelijkwaardige zorg en ondersteuning te voorzien. Hiervoor moeten op elk niveau beleidsmatig en in de praktijk alle hefbomen benut worden om participatie aan en solidariteit in ons zorgsysteem te realiseren. Op elk niveau moet ingezet worden op oplossingen die de link tussen armoede als trigger voor psychische problemen en psychische problemen als bron van armoede doorbreken.2
De cruciale rol van huisartsen binnen deze benadering, maakt het noodzakelijk om vanuit Domus Medica op een zichtbare en overtuigende manier te participeren aan de concrete uitwerking ervan. Het formuleren en communiceren van duidelijke standpunten is hierin een fundamentele eerste stap.
Het is onze overtuiging dat:
- De biopsychosociale benadering van gezondheid het basisprincipe is voor het verlenen van elke zorg en ook van geïntegreerde (geestelijke) gezondheidszorg. Gezondheid mag in de zorg nooit herleid worden tot haar psychische, lichamelijke of sociale component.
- De patient hierin centraal staat en doelgerichte zorg op maat moet krijgen.
- Binnen zorg moet ingezet worden op toegankelijkheid. Er moet steeds aandacht zijn voor financiële, praktische en organisatorische grenzen van toegankelijkheid waarbij de arts zich continu bewust is van de wisselwerking tussen socio-economische kwetsbaarheid en psychische problemen.
- De organisatie van zorg moet gestoeld zijn op proportioneel universalisme als basisprincipe. Aandacht voor sociale rechtvaardigheid en inclusie is noodzakelijk voor effectieve en efficënte zorg op bevolkingsniveau.
- Cultuursensitieve zorg een essentieel onderdeel is van geïntegreerde, doelgerichte zorg. Het in rekening brengen van de impact van de culturele waarden, overtuigingen en taal van zorgverlener en patient op de betekenis, invulling en ervaring van zorg(noden) is cruciaal.
- Geïntegreerde zorg is gestoeld op samenwerking rond de patiënt, in gedeelde verantwoordelijkheid en gedeeld beroepsgeheim. De financiering van zorg moet geïntegreerde zorg op praktijkniveau en regioniveau (ELZ) bewerkstelligen. Veilige digitale communicatieplatformen zijn hiertoe een middel.
- Subsidiariteit als principe essentieel is om inclusieve zorg te bieden. Op elk moment moet geëvalueerd worden welk het laagste echelon is die in de gepaste zorg kan voorzien.
- Geïntegreerd werken competentieversterkend werkt en leidt tot steeds meer doelmatige zorg.
- Geïntegreerde zorg de basis vormt voor zorgcontinuïteit. Enkel binnen dit kader zal een investering in capaciteit de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg voor elke patiënt verhogen. Domus Medica in kaart moet brengen waar de lacunes zitten bij belendende actoren (welzijn, 2de lijn, 3 de lijn) om tot geïntegreerde zorg te komen en zo mee probeert te wegen op het beleid.
- Domus medica moet meewerken aan de destigmatisering van geestelijke gezondheidszorg. Sociale zorg, geestelijke zorg en somatische zorg zijn evenwaardige onderdelen van gezondheidszorg.
- Inclusieve zorg lokaal verankerd is, afgestemd op de noden van en in dialoog met de lokale gemeenschap.
- Er geïnvesteerd moet worden in wetenschappelijk onderzoek, naar alle aspecten van geestelijke gezondheid waarin de materie het toelaat. En dat evenzeer ingezet moet worden op de bekendmaking en het uitwisselen van good practices.
- De gezondheid en het welzijn van zorgverleners onlosmakelijk verbonden is met de kwaliteit van zorg voor de patient. Domus Medica moet hun welzijn mee ondersteunen en deze indicator van zorgkwaliteit in rekening brengen bij de uitwerking en realisatie van haar beleidsdoelstellingen.
Domus Medica wil hierbij inzetten op de het ondersteunen van huisartsen in het verwerven van de competenties om deze geïntegreerde, inclusieve benadering in de huisartsenpraktijk te brengen. Tegelijk investeren we in de uitbouw van de structuren die de organisatie van zorg op basis van bovenvermelde principes mogelijk maken.
- 1Ferrer L, Goodwin N. What are the principles that underpin integrated care?. International Journal of Integrated Care. 2014;14(4). DOI: http://doi.org/10.5334/ijic.1884
- 2Ridley M, Rao G, Schilbach F, Patel V. Poverty, depression, and anxiety: Causal evidence and mechanisms. Science. 2020 Dec 11;370(6522):eaay0214. doi: 10.1126/science.aay0214. PMID: 33303583.