Wat is de rol van de huisarts bij de behandeling van patiënten met ernstig astma?

22 dec 2022
Chronische zorg
Chronische zorg
Ernstig astma

Wat is ernstig astma?

Ernstig astma is een moeilijk te behandelen astma dat niet onder controle is ondanks een maximale geoptimaliseerde behandeling en aanpak van bijdragende factoren, of een astma dat verergert bij een verlaging van een behandeling met hoge doseringen1. Als een patiënt met een ernstig astma één of meerdere kuren orale corticosteroïden nodig heeft*, zou dat kunnen wijzen op ongecontroleerd astma1.

Echter kunnen er al vanaf twee kuren van orale corticosteroïden tijdens het leven bijwerkingen optreden2. Het risico op bijwerkingen stijgt naarmate de patiënt een hogere dosering van corticosteroïden inneemt (een cumulatief gebruik)2. Om cumulatieve bijwerkingen te vermijden, zou men orale corticosteroïden dus enkel als laatste redmiddel mogen voorschrijven1.

 

Andere behandelingen voor patiënten met ernstig astma?

Sinds 2021 raadt GINA aan om OCS-onderhoudsmedicatie enkel als laatste redmiddel te overwegen en andere complementaire behandelingen te overwegen, meer bepaald biologische geneesmiddelen3.

Biologische geneesmiddelen hebben een belangrijk corticosteroïdsparend effect en verlagen het aantal astma-aanvallen4. Een behandeling met biologische geneesmiddelen mag enkel worden gestart door een pneumoloog, maar daarna kan de huisarts de behandeling opvolgen. 

 

Adviezen voor de huisarts in de praktijk:

  • Meet het aantal eosinofielen in het bloed (opgelet, orale corticosteroïden verlagen het aantal eosinofielen), dus mogelijk eosinofielen meten voor opstart van OCS.
  • Documenteer exacerbaties van uw patiënt.
  • Raad patiënten met ernstig astma aan om een gesprek over goed gebruik van de medicatie (GGG) met de apotheker te voeren**.
  • Verwijs de patient tijdig naar een pneumoloog om een eventuele behandeling met biologische geneesmiddelen zo snel mogelijk te kunnen starten.

 

Welke patiënten met ernstig astma doorverwijzen naar een pneumoloog?5

Overweeg een consultatie bij een pneumoloog als een van deze criteria van toepassing is : 

  • Orale corticosteroïden gedurende > 2 cumulatieve weken/jaar$
  • Gebruik van medium of hoge dosis ICS/LABA gebruik met ≥ 1 orale corticosteroïden-voorschrift$
  • Gebruik van medium of hoge dosis ICS/LABA gebruik met ≥ 2 voorschriften antibiotica$

 

Wenst u graag meer informatie over de rol die u als huisarts kan opnemen in de diagnostiek en behandeling van ernstig astma? Volg dan zeker de e-learning 'ernstig astma' op medi-Campus. Accreditatie is goedgekeurd voor 1 punt in de rubriek 'Algemene Geneeskunde'.  

 

ICS/LABA : inhalatiecorticosteroïden (ICS) en langwerkende bèta-agonisten (LABA) combinatie.

1. GINA guidelines 2022.

2. Price DB, et al. J Asthma Allergy 2018;11:193 204

3. Global Initiative for Asthma. What's new in GINA 2021? 2021. (Geraadpleegd op 4 februari 2022)

4. Nair Pet al. N Engl J Med. 2017;376:2448 2458. Mepolizumab: SIRIUS. Bel EH, Wenzel SE, Thompson PJ, et al. Oral glucocorticoid-sparing effect of mepolizumab in eosinophilic asthma. N Engl J Med. 2014;371(13):1189 1197.

5. Cataldo et al. 2020. De Belgische auteurs van dit overzichtsartikel beschrijven de criteria die de huisarts ertoe zouden moeten aanzetten de patient te verwijzen naar een pneumoloog om de diagnose te bevestigen, de behandeling te optimaliseren en eventueel een biologisch geneesmiddel te starten.

* voor een respiratoire indicatie

** De patiënten uitleggen hoe ze de geneesmiddelen goed moeten gebruiken is belangrijk. OAT heeft tot doel een optimale behandeling te verzekeren (correct gebruik van het inhalatiecorticosteroïd) en de performantie van de behandeling te verbeteren (om het astma onder controle te houden). Zo'n gesprek is ook een voorwaarde voor terugbetaling van biologische geneesmiddelen.

$ voorschrift voor een respiratoire indicatie

NS ID BE-3006-Revision date 11/2022-LB | Local code 1598

Dit artikel kwam tot stand door een samenwerking tussen Domus Medica en AstraZeneca.

Meer nieuws