Zorgnet-Icuro, Domus Medica, BeSEDiM en Wachtposten Vlaanderen pleiten samen voor een geïntegreerde organisatie van de niet-planbare zorg. Door huisartsenwachtposten en spoeddiensten nauwer te laten samenwerken en een uniforme triage in te voeren, willen zij de kwaliteit en efficiëntie van de zorg verbeteren, de druk op zorgverleners verlagen en patiënten beter begeleiden in hun zorgtraject.
Niet-planbare zorg onder druk
De spoedeisende hulp verloopt op vandaag niet efficiënt. Er zijn verschillende toegangspoorten voor “dringende” zorgvragen: je kan bij je huisarts terecht, bij een huisartsenwachtpost (’s avonds, ’s nachts en in het weekend), of op een spoeddienst in het ziekenhuis (24/24 en 7/7). De laatste jaren zien we tot een kwart meer aanmeldingen op de spoeddiensten in de ziekenhuizen. In combinatie met het personeelstekort lopen de wachttijden daar op. Patiënten zelf weten vaak niet tot wie ze zich moeten wenden met hun vraag en hebben moeite om de ernst van hun medische situatie correct in te schatten. Hoewel ruim de helft van de huisartsenwachtposten en spoeddiensten zich op eenzelfde locatie bevindt, werken ze vaak niet geïntegreerd samen. Dat alles leidt tot een inefficiënte inzet van huisartsen, spoedartsen, verpleegkundigen, onthaalpersoneel enz., én veel frustratie bij patiënten en zorgverleners.
Domus Medica, de Belgian Society of Emergency and Disaster Medicine (BeSEDiM), Wachtposten Vlaanderen en Zorgnet-Icuro slaan de handen in elkaar en presenteren een nieuw zorgmodel. Doel: een efficiëntere organisatie van de niet-planbare zorg, met meer samenwerking, eenvormige triage en duidelijke zorgpaden voor de burger. Zo kunnen middelen beter ingezet worden, daalt de werkdruk en wordt de zorg toegankelijker en kwaliteitsvoller.
Uniforme triage
Centraal in het voorstel staat de invoering van een verplichte en gestandaardiseerde triage. Elk contact met de niet-planbare zorg begint met deze triage, waarbij patiënten een bindend advies krijgen over waar ze best geholpen worden. Dat geldt ook voor mensen met tandproblemen en psychische klachten. De bindende triage verloopt via twee kanalen: telefonisch via de gekende nummers 112 of 1733, of fysiek aan het onthaal van de spoeddienst waar triageverpleegkundigen of artsen prioriteren. De triage moet leiden tot een helder en betrouwbaar zorgpad. Zo wordt de patiënt naar de juiste zorgverlener geleid en vermijden we onnodige druk op spoeddiensten of verkeerd gebruik van wachtposten.
Een uniform en herkenbaar zorgsysteem 24/7
De partners pleiten voor een uniform systeem voor niet-planbare zorg dat op elk moment en in elke regio op dezelfde manier werkt. Concreet betekent dat:
· Uniforme openingsdagen en -uren in de wachtposten (weekavond en nacht, weekend).
· Consistente toepassing van triage, ook op de spoed tijdens de kantooruren.
· Uniforme patiëntenzorg in de wachtposten: afspraken over welke ingangsklachten gezien worden op de eerste en op de tweede lijn.
· Huisartsen voorzien vaste tijdsloten in hun agenda voor dringende consultaties na triage. Voor patiënten zonder vaste huisarts voorziet de huisartsenkring een doorverwijssysteem.
· Huisartsen moeten altijd kunnen doorverwijzen naar de spoeddienst.
· Spoeddiensten en wachtposten fungeren niet als toegangspoort voor niet-dringende of planbare consultaties.
· Spoeddiensten moeten adequaat bestaft blijven.
Nauwe samenwerking tussen spoed en wachtposten
Ondanks het feit dat 29 van de 54 Vlaamse huisartsenwachtposten zich op of vlakbij een ziekenhuislocatie bevinden, is de samenwerking met spoeddiensten vaak beperkt. De partners stellen voor dat spoeddiensten en huisartsenwachtposten gezamenlijk instaan voor de organisatie van de niet-planbare zorg in hun regio. Zij leggen dan samen een regionaal spreidingsplan vast op basis van aanrijtijden en zorgbehoeften en stellen een samenwerkingsprotocol op dat communicatie, overleg en taakafspraken structureert. Zo’n samenwerking kan bv. het delen van verpleegkundigen voor triage of onthaalpersoneel omvatten.
Meer verantwoordelijkheid voor burgers
Via digitale triagetools, gevalideerde gezondheidsinformatie en betere communicatie willen de partners ook de zelfredzaamheid en gezondheidsvaardigheden versterken. Patiënten moeten ondersteund worden om correct in te schatten wanneer zelfzorg volstaat, wanneer contact met een huisarts nodig is en wanneer spoed aangewezen is.
Zorgnet-Icuro, Domus Medica, BeSEDiM en Wachtposten Vlaanderen engageren zich om, in samenwerking met de beleidsverantwoordelijken, de voorstellen verder te concretiseren.