In oktober 2009 startte de Vlaamse Diabetes Vereniging vzw met het project Zoet Zwanger, gesteund door de Vlaamse overheid en in samenwerking met VVOG en Domus Medica. Het project Zoet Zwanger wil vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad helpen de nodige stappen te zetten ter preventie van en vroegtijdige opsporing van type 2 diabetes. Vrouwen met een voorgeschiedenis van zwangerschapsdiabetes hebben namelijk een veel hoger risico om na de bevalling type 2 diabetes te ontwikkelen.

Hoewel na de bevalling de bloedsuikerwaarden weer volledig normaal worden, ontwikkelt één op de twee vrouwen binnen de 10 jaar na de bevalling type 2 diabetes. Deze vrouwen vormen dus een unieke en gemakkelijk te identificeren doelgroep voor preventie en vroegdiagnose van diabetes. Maar meestal ontbreekt deze noodzakelijke opvolging op lange termijn.

Via een uitgebreide informatiecampagne worden vrouwen met zwangerschapsdiabetes én hun zorgverleners bewust gemaakt van het diabetesrisico en de noodzakelijke preventieve acties: een gezonde levensstijl en een jaarlijkse bloedglucosescreening bij de huisarts. De website www.zoetzwanger.be biedt uitgebreide informatie over het project Zoet Zwanger en over zwangerschapsdiabetes. Samen met deze campagne werd een opvolgingssysteem ontwikkeld voor vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad. Vrouwen die zich registreren, ontvangen jaarlijks een brief (e-mail) met het advies langs te gaan bij de huisarts voor een nuchtere bloedglucosebepaling.

Resultaten na 2 jaar

Na twee jaar Zoet Zwanger is de balans duidelijk positief. Meer dan 1.700 vrouwen hebben zich sinds de start van het project geregistreerd. Sinds mei tellen we zelfs gemiddeld meer dan 100 registraties per maand.

Dit resultaat kon enkel worden geboekt dankzij de inzet en het enthousiasme van tal van zorgverleners zowel in de eerste als in de tweede lijn. Twee jaar na de start hebben reeds 25 van de 65 Vlaamse ziekenhuizen meer dan 20 vrouwen met zwangerschapsdiabetes succesvol doorverwezen voor registratie. Meer dan 350 Vlaamse gynaecologen zijn reeds in contact gekomen met het opvolgingssysteem via één of meerdere van hun patiënten. Maar ook in de eerste lijn wordt het project enthousiast ontvangen. Van de huisartsen die via het opvolgingssysteem in contact gekomen zijn met Zoet Zwanger, bevestigde 61% ons zijn/haar actieve steun en dit is reeds een constante sinds het begin van het project.

Wie zijn de geregistreerde vrouwen?

Het project Zoet Zwanger bereikt vrouwen over heel Vlaanderen. Onderstaande cartogram toont de verspreiding aan van de geregistreerde vrouwen op basis van hun postcode.

In vergelijking met de Vlaamse populatie 20-40 jaar is het aandeel vrouwen met obesitas hoger in de Zoet Zwanger populatie: 8,5% versus 20%. Ook de gemiddelde leeftijd in de Zoet Zwanger populatie (32 jaar) ligt hoger dan in de algemene zwangere populatie (28 jaar).

Follow-up gegevens

Uit de analyse van de beschikbare follow-up gegevens blijkt dat tussen 57 en 71% van de vrouwen naar wie een opvolgingsbrief werd verstuurd, een eerste jaarlijkse glycemiescreening heeft gehad. Een positief resultaat dus. Uit deze gegevens blijkt ook dat 1 jaar na de bevalling reeds meer dan 10% van de gescreende vrouwen bevestigt afwijkende bloedglucosewaarden te hebben (gestoorde nuchtere glycemie). Dit is alarmerend, gezien dit vrouwen zijn die op relatief jonge leeftijd een sterk verhoogd risico lopen om type 2 diabetes te ontwikkelen. Bij 1 vrouw werd bovendien effectief diabetes vastgesteld. Hoopgevend is wel dat dit een vroeg stadium ontdekt is waardoor de vrouwen en hun arts de mogelijkheid krijgen om preventieve acties in te plannen.

Sabine Vertraete
Projectcoördinator
www.zoetzwanger.be