In ons zorglandschap is het onderbreken van de dagelijkse medische praktijk omwille van vakantie of andere redenen, zoals ziekte of zwangerschap, niet altijd even eenvoudig. De afwezigheid van een vaste huisarts kan niet alleen de patiënten in een kwetsbare positie plaatsen, maar kan ook extra druk leggen op collega's en het bredere zorgteam. Het vinden van manieren om deze uitdagingen het hoofd te bieden, zoals het benutten van moderne technologieën, wordt daarom van vitaal belang. In dit artikel verkennen we het potentieel van videoconsultaties als hulpmiddel naast de traditionele huisartsenzorg tijdens de afwezigheid van een arts. We nemen een kijkje in het potentieel van (tele)vervangartsen ter inspiratie van wat technologie te bieden heeft.
Videoconsultatie met een vervangarts
Videoconsultaties hebben tijdens de pandemie van 2020 hun nut bewezen. Na de pandemie is deze technologie bij bepaalde toepassingen gebleven, zoals bij medische triage en follow-up. Andere toepassingen van videoconsultatie daarentegen bevinden zich vandaag nog steeds in een exploratieve fase.
Eén van de situaties waarin videoconsultaties een hulpmiddel zouden kunnen zijn, is om een vervangende huisarts te raadplegen wanneer de vaste huisarts afwezig is. Dit biedt patiënten de kans om snel en efficiënt medisch advies te krijgen. Bovendien kunnen zorgverleners op deze manier hun zorgbereik vergroten en patiënten ondersteunen op afstand. Vaste huisartsen kunnen in hun eigen netwerk van huisartsen kijken voor deze (video)ondersteuning of gebruikmaken van andere platforms die beschikbare huisartsen aanbieden. Dit waarborgt de continuïteit van de patiëntenzorg en biedt een ondersteuning tijdens afwezigheden.
Eenmaal het terugbetalingsbeleid hieromtrent herbekeken is, wil Domus Medica daarom een pilootproject starten over ‘videoconsultaties met vervangarts’ in samenwerking met het videoconsultatieplatform Doktr, partner van Domus Medica. Zo kunnen patiënten in contact komen met beschikbare gekwalificeerde en erkende Doktr-huisartsen die de triage op zich nemen en patiënten naar de meest geschikte zorgverleners leiden.
Hoewel er nog geen terugbetalingskader is voorzien, weerhoudt dit enkele artsen en praktijken niet om vandaag al te experimenten met deze methodiek.
Voor- en nadelen van videoconsultaties als vervangarts
Wanneer men kiest voor videoconsultaties als vervangarts bij afwezigheid van de vaste huisarts is het belangrijk om ook stil te staan bij de voor- en nadelen van deze methodiek en de impact hiervan op de eerstelijnszorg.
Voordelen:
- Efficiëntie: een grote kracht van digitalisering ligt in het vermogen om met minder personeel meer patiënten te kunnen bedienen. Dankzij geavanceerde technologieën kunnen zorgverleners efficiënter werken en meer patiënten van dienst zijn.
- Continuïteit van zorg: deze videoconsultatieplatforms bieden directe verbindingen tussen patiënten en vervangende huisartsen, waardoor snelle medische beoordelingen, diagnoses en behandeladviezen mogelijk zijn. Dit vermindert de zorgen van patiënten terwijl de reguliere huisarts op de hoogte blijft van de medische ontwikkelingen via gedeelde verslagen.
- Work-lifebalans: deze innovatieve aanpak zorgt ervoor dat patiënten nog steeds tijdig medische aandacht krijgen terwijl hun reguliere huisarts een gezonder evenwicht tussen werk en privé kan behouden. Zo krijgen de huisartsen meer grip op hun agenda door het flexibele karakter van videoconsultatie.
- Medische ondersteuning: tijdens de afwezigheid van de vaste huisarts, neemt de vervangarts een triagerol op zich en verleent hij de nodige medische dienstverlening. Na evaluatie van de patiënt wordt een gedeeld verslag met zijn/haar/hun inzichten uitgewisseld. Deze nieuwe inzichten kan enigszins een bredere kijk op de gezondheidssituatie van de patiënt geven.
Het is belangrijk om ook de nadelen in overweging te nemen bij het implementeren van vervangarts via videoconsultatie, en waar mogelijk aanvullende maatregelen te nemen om de kwaliteit van de zorg te waarborgen.
- Beperkte fysieke interactie: het gebrek aan persoonlijk contact kan een nadeel zijn bij het stellen van een diagnose. Sommige symptomen en nuances kunnen moeilijker waarneembaar zijn via video, wat kan leiden tot een minder grondige beoordeling. Het biedt wel de mogelijkheid om de communicatieve vaardigheden en afname van anamnese extra aan te scherpen.
- Technologische beperkingen: niet alle patiënten hebben toegang tot de benodigde technologie voor een soepele videoconsultatie. Dit kan resulteren in ongelijke toegang tot zorg en kan sommige patiënten uitsluiten van deze vorm van medische dienstverlening.
- Privacy- en beveiligingszorgen: het delen van medische informatie via een digitaal platform brengt potentieel risico met zich mee wat betreft privacy en beveiliging. Zorgverleners en patiënten moeten ervoor zorgen dat de gebruikte technologie voldoet aan de vereiste veiligheidsnormen. Dit geldt evenzeer voor de fysieke consultaties.
- Beperkte mogelijkheid tot lichamelijk onderzoek: bij sommige medische aandoeningen is een lichamelijk onderzoek noodzakelijk voor een juiste diagnose. Voor deze medische gevallen zijn videoconsultaties geen gepast hulpmiddel voor deze patiënten.
- Geen terugbetalingskader: er bestaat geen terugbetaling voor videoconsultaties met een vervangarts waarmee de patiënt geen fysiek contact heeft gehad binnen de laatste 2 jaar. Aangezien de consultatie via video plaatsvindt, is hierbij geen vergoeding voorzien. Hierdoor dient de patiënt het volledige bedrag te betalen, wat gelijk staat aan het honorarium van een videoconsultatie van €26,01. Dit kan een financiële last vormen voor patiënten die mogelijk al te maken hebben met zorgkosten.
‘Videoconsultatie als vervangarts’ is een voorbeeld van hoe technologische oplossingen de traditionele eerstelijnszorg kunnen aanvullen bij afwezigheid van de vaste huisarts. Het biedt voordelen zoals efficiëntie, continuïteit van zorg en een betere werk-privébalans voor de huisartsen, maar brengt ook uitdagingen met zich mee, zoals beperkt fysiek contact, technologische beperkingen en gebrek aan terugbetalingskader. Om het potentieel van videoconsultaties met vervangartsen verder te onderzoeken, dient het wettelijk, deontologisch en terugbetalingskader onderzocht en bijgestuurd te worden.
Dit artikel werd opgesteld samen met onze partner Doktr. Wilt u aan de slag met het videoconsultatieplatform van Doktr? Via deze link kunt u zich registreren en vindt u meer informatie. Als lid van Domus Medica geniet u de eerste zes maanden een exclusieve korting indien u zich voor 31 maart aanmeldt.
