1 Belg op 5 gebruikt benzodiazepines of Z-drugs

In 2022 namen meer dan 2 miljoen Belgen benzodiazepines of Z-drugs. Een groot deel gebruikt deze middelen in hoge dosissen of gedurende een lange periode. Nochtans zijn de richtlijnen duidelijk: om gewenning of verslaving te voorkomen mag men alleen de toevlucht nemen tot benzodiazepines in een minimale efficiënte dosis, voor een beperkte tijd en moet men de voorkeur geven aan niet-medicamenteuze alternatieven. Hoe kunt u als arts bijdragen aan een bewuster gebruik van deze medicatie? 

Gebruik van benzodiazepines en Z-drugs in België in 2022:

  • Meer dan 2 miljoen Belgen namen in 2022 een slaap- of kalmeermiddel. Dat is bijna 1 Belg op 5. 
  • 2/3 van de patiënten kochten twee dozen of meer.
  • Ongeveer 367 miljoen eenheidsdosissen werden afgeleverd in openbare apotheken.
  • 15% van de patiënten kocht gelijktijdig twee of meer soorten slaap- of kalmeermiddelen.
  • 26% kocht andere psychofarmaca in hetzelfde jaar (zoals een antidepressivum, psychostimulantium of antipsychoticum).

 

Zorg voor een goede start van de behandeling

Benzodiazepines worden idealiter opgestart in een minimale efficiënte dosis en voor een beperkte periode. Uw rol als voorschrijver van de medicatie is daarin bepalend. 

Enerzijds moeten patiënten de dosering en duur van het voorschrift respecteren. Anderzijds is het cruciaal dat ze op de hoogte zijn van de risico’s en bijwerkingen waaraan ze zichzelf blootstellen. Herinner hen eraan dat benzodiazepines en Z-drugs een verhoogd risico geven op gewenning en zelfs verslaving. Denk aan psycho-educatie. Maak uw patiënten ook bewust van de alarmsignalen en wijs hen erop dat ze hun medicatie strikt moeten innemen zoals voorgeschreven. 

Verder is het van belang om zo snel mogelijk te overwegen om de behandeling geleidelijk af te bouwen onder begeleiding van uzelf en andere gezondheidsprofessionals. Wijs patiënten op de gevolgen bij een abrupte stopzetting van hun behandeling. 

Tot slot is het belangrijk om patiënten aan te moedigen om niet-medicamenteuze oplossingen te overwegen die ze kunnen gebruiken als aanvulling op de behandeling. Dergelijke niet-medicamenteuze oplossingen kunnen op termijn wellicht heilzamer en duurzamer blijken te zijn.

Bespreek de aandachtspunten bij elke consultatie

Bij elke verlenging van het medicijn is het cruciaal om opnieuw de tijd te nemen om naar de patiënt te luisteren: 

  • Welke evolutie hebben ze intussen doorgemaakt? 
  • Hebben ze last van bijwerkingen, zoals slaperigheid, geheugen- of concentratieproblemen, risico op vallen? 

Willen patiënten verlengen, vraag dan door naar de werkelijke reden hiervoor. Dit kan hen ertoe aanzetten het nut van hun behandeling in hun specifieke situatie in vraag te stellen. 

Online ondersteuning

Om de problematiek van het onaangepast gebruik van benzodiazepines en Z-drugs het hoofd te bieden, besloten gezondheidsprofessionals de handen in elkaar te slaan. Artsen, apothekers, klinisch psychologen en orthopedagogen kiezen ervoor om samen te werken om zo patiënten nog beter begeleiden. Dit met het oog op een voorzichtige en weloverwogen aanpak van de behandeling. 

Om u daarbij te helpen, bundelt de portaalwebsite www.gebruikvanpsychofarmaca.be relevante en betrouwbare informatie over psychofarmaca op één centrale plaats. U hebt er eenvoudig toegang tot praktische, betrouwbare en gerichte bronnen (zoals praktische tools, kerncijfers en opleidingen) die u kunnen ondersteunen in uw dagelijkse praktijk.

Ga naar www.gebruikvanpsychofarmaca.be 

Een gepast gebruik van psychofarmaca begint bij u.

Bronnen: IQVIA Belgium en FAGG