Startbedrag
Elk kindje dat in Vlaanderen geboren wordt, heeft recht op een eenmalig startbedrag van €1.167,33. Of het nu gaat over een eerste of een volgende geboorte, het bedrag blijft hetzelfde. Ook bij een meerling krijg je €1.167,33 per kind.
Je kan het startbedrag (de geboortepremie) aanvragen vanaf de zesde maand van je zwangerschap. Bezorg de instelling die het groeipakket zal uitbetalen zeker een recent attest van je arts met je vermoedelijke bevallingsdatum. Je hoeft, met andere woorden, niet te wachten tot je kindje er is.
Ten vroegste twee maanden voor de geschatte bevallingsdatum ontvang je dan het startbedrag.
Startbedrag aanvragen
Je hebt een vrije keuze van uitbetalingsinstelling. Een overzicht van alle uitbetalingsinstellingen in België vind je hier.
Referentie
Groeipakket
Het groeipakket is de nieuwe naam voor het geheel van kinderbijslag en toeslagen die betaald worden per kind.
Moet je dit apart aanvragen? Nee hoor! Het enige wat je moet doen, is je startbedrag aanvragen. Op die manier sluit je je meteen gratis aan bij een kinderbijslagfonds en wordt je groeipakket ook automatisch geregeld. Er zijn vijf Vlaamse uitbetalers van het Groeipakket: FONS, Infino, KidsLife Vlaanderen, MyFamily en Parentia.
Je hebt recht op gezinsbijslag (basisbedrag Groeipakket) vanaf de maand waarin je kindje geboren is. Het maakt niet uit of dit op de eerst of de laatste dag van de maand is. Je ontvangt een eerste betaling voor de 10e van de maand die erop volgt, aangezien de betaling gebeurt na afloop van de maand waarop ze betrekking heeft. Vanaf dat moment verloopt de betaling iedere maand automatisch.
Referentie
Moederschapsrustvergoeding
Als vrouwelijke zelfstandige in hoofdberoep hebt u recht op een moederschapsvergoeding na de geboorte van uw kind. Deze vergoeding wordt uitbetaald door uw ziekenfonds en dient als vervangingsinkomen voor de periode waarin u niet aan het werk bent: de moederschapsrust.
Je hebt recht op maximum twaalf weken moederschapsrust of op dertien weken als je bevalt van een meerling. Wil je aanspraak maken op een moederschapsuitkering, dan moet je minstent drie weken bevallingsrust in acht nemen. Tijdens deze periode mag je niet werken. De verplichte rustperiode start zeven dagen voor de vermoedelijke geboortedatum en loopt tot twee weken na de geboorte.
Van de negen weken facultatieve bevallingsrust kan je er twee opnemen vanaf twee weken voorafgaand aan de verplichte moederschapsrust. De facultatieve moederschapsrust kan je opnemen in verschillende vrij te kiezen periodes van zeven dagen, maar uiterlijk binnen 36 weken na de verplichte moederschapsrust. Je kan er ook voor kiezen om de facultatieve periode van moederschapsrust halftijds op te nemen.
Als kersverse mama heb je recht op een uitkering voor de periode(s) waarin je moederschapsrust neemt. Die moet je aanvragen bij je ziekenfonds. In 2022 bedraagt de moederschapsuitkering de eerste 4 weken 752,34 euro per week en vanaf de 5de week 688,12 euro. Indien je de moederschapsrust halftijds opneemt dan bedraagt de moederschapsuitkering 376,17 (4 eerste weken) en 344,06 (vanaf de 5de week).
Vrijstelling sociale bijdragen na bevalling
Als je recht hebt op de moederschapsuitkering als zelfstandige, dan ben je voor het kwartaal na de bevalling geen sociale bijdragen verschuldigd. Tijdens dit vrijgestelde kwartaal behoud je alle sociale rechten. Het sociaal verzekeringsfonds van Securex past deze vrijstelling automatisch toe, je hoeft hier dus geen specifieke aanvraag voor te doen.
Referentie
Moederschapshulp in de vorm van dienstencheques
Om zelfstandig werkende vrouwen bij te staan, bij de herstart van een beroepsactiviteit, na de geboorte van hun kind(eren), hebt u recht op moederschapshulp onder de vorm van 105 dienstencheques. Deze cheques zijn gratis en kunnen worden aangevraagd bij het sociaal verzekeringsfonds waar u bij bent aangesloten en dit vanaf de zesde maand van uw zwangerschap tot maximaal voor het einde van de vijftiende week na uw bevalling.
U hebt recht op dienstencheques als u beantwoordt aan deze voorwaarden:
- U bent gedomicilieerd in België
- U bewijst de geboorte van uw kind(eren) met een uittreksel uit de geboorteakte
- U kind is ingeschreven in uw gezin
- U bezorgt het aanvraagformulier dienstencheques aan Securex waarmee zij uw inschrijvingsnummer bij Sodexo aanvragen
- U betaalt minstens de minimumbijdrage van een zelfstandige in hoofdberoep of als meewerkende partner in maxistatuut
- U bezorgt een attest van uw mutualiteit waaruit blijkt dat uw moederschapsuitkeringen geniet of genoten heeft
- U herneemt uw activiteit als zelfstandige na de geboorte of u herstart een beroepsactiviteit (minstens halftijds of minstens 60% als vast benoemde in het onderwijs)
U kunt de dienstencheques aanvragen per brief, e-mail of persoonlijk aan de loketten van Securex. Als u voldoet aan alle voorwaarden, worden de dienstencheques betaald ten vroegste vanaf de dag na de bevalling.
Referentie
Vaderschaps-of geboorteverlof voor zelfstandige papa's en meeouders
Word je als zelfstandige in hoofdberoep of meewerkende echtgenoot papa of meeouder? Dan heb je net als kersverse vaders/meeouders in loondienst recht op 15 dagen vaderschaps-of geboorteverlof.
Sinds 1 mei 2020 hebben zelfstandigen die vader of meeouder worden recht op vaderschaps-of geboorteverlof. Voorwaarde hiervoor is dat hun sociale bijdragen voor de refertekwartalen - de twee kwartalen voorafgaand aan het kwartaal van de geboorte - betaald zijn of vrijgesteld werden door het RSVZ (Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen).
Dit recht is in principe beperkt tot zelfstandigen in hoofdberoep en meewerkende echtgenoten in het maxistatuut.
Tip
Wordt je kind geboren in 2021 en ben je op dat moment net aangesloten als zelfstandige in hoofdberoep of meewerkende echtgenoot? Dan kan je nog altijd recht hebben op het vaderschaps-en geboorteverlof als je tijdens de refertekwartalen gewerkt hebt als loontrekkende of ambtenaar.
Bijkomende voorwaarden
- De wettelijke afstamming moet vaststaan. Krijgen gehuwde partners een kind, dan is dit automatisch het geval. Ongehuwde partners moeten het kind erkennen.
- Staat de afstamming niet vast, dan moet de vader of meeouder inwonen bij een persoon met wie de afstamming wel vast staat en bij wie het kind zijn hoofdverblijfplaats heeft.
- Feitelijk samenwonende koppels bij wie de afstamming niet vaststaat, moeten op het moment van de geboorte minstents drie jaar samenwonen om recht te hebben op vaderschapsverlof of geboorteverlof.
Waarop hebben zelfstandige vaders en meeouders recht?
De wetgeving voorziet een vaderschaps-of geboorteverlof van maximum 15 dagen. De uitkering die hieraan gekoppeld is, bedraagt 85,77 euro per verlofdag. Indien u kiest voor een halve dag onderbreking, ontvang je 42,89 euro per verlofdag (maximaal 30 halve dagen).
Het vaderschaps-of geboorteverlof is flexibel: je kiest zelf wanneer je een volledige of een halve dag verlof opneemt. Het moet niet om aaneengesloten dagen gaan. Dit kan tot uiterlijk vier maanden na de geboorte. Als zelfstandige heb je dus zelf de keuze hoe je het verlof spreidt. Daarbij zijn verschillende formules mogelijk:
- 15 volle dagen
- 30 halve dagen
- afwisselend halve en volle dagen
Ook wie zijn zaak moeilijk tien dagen in de steek kan laten, kan toch van de regeling genieten. De vaders of meeouders kunnen namelijk ook kiezen voor minder dan 15 dagen verlof. Wie maximum 8 dagen (of 16 halve dagen) verlof opneemt, kan aanspraak maken op een bijkomende uitkering van 135 euro. Die uitkering is eigenlijk een terugbetaling van de aankoop van 15 dienstencheques. Deze dienstencheques kan je onder meer gebruiken voor huishoudelijke hulp: schoonmaken, wassen, strijken, boodschappen doen, maaltijden bereiden,..
Hoe geboorteverlof aanvragen als zelfstandige?
Deze regeling geldt voor alle kinderen geboren vanaf 1 mei 2020. Je aanvraag doe je bij het sociaal verzekeringsfonds waarbij je bent aangesloten, ten laatste op de laatste dag van het kwartaal volgend op het kwartaal van de geboorte.
Is je kind geboren in 2021 en dit in de laatste maand van een bepaald kwartaal (maart, juni, september of december)? Dan wordt de aanvraagtermijn verlengd met een extra maand. Stel dat je kind geboren is in maart 2021, dan loopt de aanvraagtermijn tot en met 30 juli 2021.