Waarschuwingsniveau luchtweginfecties naar oranje

Op 9/1/2025 verhoogde de Risk Management Group (RMG) het waarschuwingsniveau voor luchtweginfecties naar code oranje. Naast het naleven van de basisaanbevelingen, komt er nu ook aandacht voor het dragen van een mondmasker door symptomatische en/of kwetsbare personen op drukke plaatsen en bij crontact met zorgverleners.

Code oranje geldt wanneer de piek van de luchtweginfectie een belangrijke druk op het gezondheidszorgsysteem veroorzaakt. De maatregelen zijn bedoeld om het toenemen van die druk in te dammen. 

Basisaanbevelingen

De basisaanbevelingen blijven uiteraard hetzelfde:

  • Was de handen regelmatig met water en zeep of gebruik handalcohol  
  • Ventileer binnenruimten optimaal en regelmatig 
  • Als je niest of hoest, gebruik dan een zakdoek voor eenmalig gebruik of nies in de elleboog, en was de handen 
  • Blijf thuis als je ziek bent, en vermijd contact met anderen 
  • Wanneer je niet meer acuut ziek bent en de symptomen milderen: draag nog enkele dagen (minstens 5 dagen na de start van de symptomen) een mondmasker tijdens contact met andere personen en houd afstand, zeker bij contact met kwetsbare personen en met zorgpersoneel 
  • Kwetsbare personen dragen best een mondmasker op drukke plaatsen 

Kwetsbare personen zijn personen ouder dan 65, of personen met een chronische aandoening aan longen, hart, lever of nieren, met metaboleof neuromusculaire aandoeningen, of personen met een immuniteitstoornis, op zwangeren. Ook zuigelingen zijn kwetsbaar

Kinderen tot 18 jaar moeten geen mondmaskers dragen, maar kunnen toch ook best rekening houden met het risico op besmettingen, zeker in contact met kwetsbare personen.

Extra aanbevelingen bij code oranje

Mondmaskers

De RMG raadt aan dat iedereen met symptomen van luchtwegklachten en/of een kwetsbare gezondheid, een mondmasker draagt en afstand houdt op drukke publieke plaatsen (zoals het openbaar vervoer) en tijdens private of publieke bijeenkomsten.

Symptomatisch personeel en bezoekers dragen mondmasker in de woonzorgcentra als ze absoluut in de voorziening moeten zijn.

In code oranje draag je een mondmasker bij contacten met zorgverleners. In ziekenhuizen doe je dat ook bij contacten met patiënten.

Uitzonderingen worden gemaakt voor kinderen jonger dan 12 jaar, en voor bepaalde contacten in de zorg.

Werk

Het wordt aangeraden aan werkgevers om, waar mogelijk, thuiswerk te organiseren voor werknemers die symptomatisch zijn en/of een kwetsbare gezondheid hebben.

Verluchten en ventileren

Ook het belang van de luchtkwaliteit en ventilatie wordt benadrukt met de aanbeveling om de CO2 concentratie in binnenruimten onder de 900 à 1200 ppm te houden. Dan circuleren er in die ruimte ook minder luchtwegkiemen.

Bijkomende maatregelen tegen verspreiding van luchtwegkiemen worden aanbevolen op werkplekken (op plaatsen waar werknemers samenkomen zoals de kantine, vergaderruimten, bv. afstand houden of maximaal aantal personen toegelaten in één ruimte, plexi afscherming van loketten, tot het overwegen om thuiswerk aan te bevelen waar mogelijk).

Vaccinatie

Als je kwetsbaar bent, of zorg draagt voor een kwetsbare persoon, als je zwanger bent of verwacht zanger te worden, of als je in de zorg werkt, dan hopen we dat je al gevaccineerd bent. Uit de epidemiologie blijkt dat het coronavirus momenteel nauwelijks impact heeft op de huidige situatie, en dat er dus weinig argumenten zijn om nu een bijkomende campagne te voeren (maar een individuele vaccinatie kan aanbevolen zijn voor bepaalde personen met een verminderde weerstand). Het griepvirus circuleerde al vroeg dit seizoen en de epidemiologische drempel werd al in december overschreden. Deze epidemie duurt typisch 6 tot 8 weken. Omdat het twee weken duurt vooraleer een beschermend effect van het griepvaccin mag verwacht worden, zou een nieuwe publieke vaccinatiecampagne op dit moment een te kleine impact hebben op de volksgezondheid. Ondertussen blijft het wel aangeraden aan kwetsbare personen om met hun huisarts te bespreken welke vaccins voor hen nuttig kunnen zijn. Dat laat ook toe om de redenen te bespreken waarom deze kwetsbare persoon zich niet in de herfst liet vaccineren, wat ideaal zou geweest zijn. De vaccinatie tegen pneumokokken blijft aanbevolen voor oudere mensen en kwetsbare personen, die niet mogen aarzelen om hun huisarts hierover te raadplegen.

Eerst de huisarts contacteren

Om overbelasting van de spoedgevallendiensten te vermijden kunnen patiënten best in eerste instantie een afspraak maken bij de huisarts in geval van ziekte of bij luchtwegklachten.

Toegepast op de huisartsenpraktijk

Verlucht de consultatieruimte en wachtkamer. Als je geen actieve ventilatie hebt, kan je dit voor de consultatieruimte bijvoorbeeld doen door na elk consult deur en raam even open te zetten, terwijl je het EMD bijwerkt (of een kop koffie pakt, of...).

Artsen en andere teamleden dragen een mondmasker als ze zelf symptomen van luchtweginfecties hebben. Vraag aan patiënten met symptomen van luchtweginfecties en/of kwetsbare personen om hetzelfde te doen. Voorzie hierover communicatie via poster of wachtkamerscherm naar deze doelgroepen.

Probeer mogelijke besmettingen in de praktijk te voorkomen. De ‘infectieraadpleging’ kan worden toegepast om contact met andere, kwetsbare patiënten te voorkomen.