In Limburg zijn de voorbije weken 19 mensen besmet geraakt met de enterohemorrhagische Escherichia coli (EHEC). De EHEC-bacterie kan darminfecties veroorzaken en leidt in 2 à 7 % van de gevallen tot nierfalen. Het gaat om een variant van de bacterie die vorige zomer in Duitsland circuleerde. Artsen die een vermoedelijke besmetting vaststellen, zijn verplicht dat te melden aan de afdeling Toezicht Volksgezondheid van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid.

Om  verdere besmettingen te voorkomen, is het agentschap op zoek naar de bron van de besmettingen. Daarvoor werkt het agentschap samen met het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) en het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV). De eerste resultaten van het FAVV wijzen op besmet vlees dat ondertussen uit de handel gehaald werd, maar verder onderzoek loopt om dit te bevestigen en andere besmettingsbronnen uit te sluiten.

De voorbije 10 dagen kreeg het Vlaams Agentschap zorg en Gezondheid in Limburg 19 meldingen van besmetting met de EHEC-bacterie. Hiervan was er voor 14 een ziekenhuisopname nodig. Waarschijnlijk hebben nog meer mensen uit de getroffen regio in die periode maag-darm klachten gehad. Maar in de meeste gevallen geneest dit spontaan. Het zijn enkel de ernstigere gevallen waarbij een stoelgangstaal onderzocht wordt en zo de diagnose gesteld wordt.  Deze 19 gevallen is heel wat meer dan wat in een dergelijke tijdspanne normaal verwacht wordt en dus is er sprake van een cluster. Mensen kunnen besmet geraken met de bacterie als ze besmet voedsel eten. Rauw of onvoldoende gebakken vlees, onvoldoende gewassen rauwe groenten of zuivelproducten van rauwe melk zijn meestal de boosdoeners. De EHEC-bacterie kan in uitzonderlijke gevallen van mens naar mens overgebracht worden.

Symptomen en gevolgen

De symptomen van een voedselbesmetting blijven vaak beperkt tot een milde diarree. Bij besmetting met de EHEC-bacterie kan de diarree eerst waterig zijn en na 1 tot 3 dagen overgaan in een diarree met bloed. Er kunnen ook buikkrampen zijn en soms moet men braken. De klachten duren 2 tot 9 dagen (gemiddeld 4 dagen) en gaan over het algemeen vanzelf over.

Soms, in 2 à 7 % van de besmettingen, kan zo'n bloederige diarree leiden tot een nieraandoening, het hemolytisch uremisch syndroom (HUS). HUS is ernstig maar het merendeel van de patiënten met HUS herstelt volledig. In zeldzame gevallen (2 à 9% van de patiënten) is het nierfalen dodelijk.

Bij 4 personen is HUS vastgesteld. Zij zijn opgenomen in het ziekenhuis.

Verdere besmetting voorkomen

Door bronopsporing

De afdeling Toezicht Volksgezondheid van het agentschap is op zoek naar de bron van besmetting. Ze werkt daarvoor samen met het FAVV en met het WIV.

• Het FAVV onderzoekt de herkomst van een reeks voedingsproducten die misschien met de infecties verband houden. Bij de zieke personen waren geen bruikbare voedselresten meer beschikbaar voor analyse en daarom werd het onderzoek uitgevoerd via gebruikte verpakkingen. Het FAVV laat weten "dat de eerste uitslagen van de monsternemingen (filet américain en dunne lenden) positief zijn bevonden op de aanwezigheid van pathogene E. coli O157. De tracering naar vlees dat ook afkomstig is van dit rund werd reeds uitgevoerd en het onder beslag geplaatste vlees zal vernietigd worden. De enquête wordt verder gezet."
• De afdeling Toezicht Volksgezondheid en het WIV zorgen voor het epidemiologisch luik van het brononderzoek. Dat gebeurt door middel van een bevraging. De bevraging onderzoekt wat de zieke personen gegeten hebben en waarin dat verschilt met wat gezonde personen aten. Gisteren kregen in Noord-Limburg een 500-tal personen een brief met de vraag om de vragenlijst in te vullen. Het blijft belangrijk dat de vragenlijst zoveel mogelijk wordt ingevuld.
• Bij de zieke personen worden stoelgangstalen onderzocht en gevonden kiemen worden vergeleken met de stalen uit het slachthuis. De resultaten van alle onderzoeken worden samengebracht en vergeleken. Hoe meer bewijsmateriaal we kunnen verzamelen, hoe groter de kans is dat we de correcte bron van besmetting hebben gevonden en er geen andere bronnen meer zijn.

Door goede hygiëne en correcte bewaring en bereiding van producten (vb. zuivel en vlees).

Een goede hygiëne is sowieso belangrijk om infecties te voorkomen.

Vandaar volgende voorzorgsmaatregelen:

• Was regelmatig handen met water en zeep. Vooral vlak voor u eten bereidt (zeker bij rauwe etenswaren), voor u gaat eten en telkens na een toiletbezoek is het belangrijk goed de handen te wassen. Gebruik het liefst vloeibare zeep en droog de handen met een propere (papieren) handdoek.
• Hou ook de keuken proper en zorg voor propere keukenhanddoeken.
• Hebt u last van diarree, dan blijft u na een toiletbezoek beter uit de keuken.
• Komt u in contact met boerderijdieren, bv. na een bezoek aan een kinderboerderij, was ook dan telkens grondig uw handen.

Om voedselinfecties te voorkomen is ook een correcte bewaring en bereiding van voedingswaren belangrijk. Wie de symptomen van een dergelijke ziekte vertoont, kan het best geen voedsel bereiden en moet er des te hard op letten grondig de handen te wassen na toiletgebruik.

Tips voor voedselbewaring en –bereiding:

o Bewaar producten die gekoeld moeten blijven (bv. zuivelproducten en vlees) in de koelkast. Nadat u ze gekocht hebt, zet u ze zo snel mogelijk in de koelkast en u haalt ze er pas uit vlak voor u ze gaat bereiden of opeten.

• Een gerecht dat u meer dan een uur buiten de koelkast hebt laten staan, kunt u niet langer bewaren.
• Ontdooid voedsel kunt u maar beter niet opnieuw invriezen.
• Bak of verhit vlees en vis tot het volledig gaar is. Vermijd rauw vlees en rauwe, ongepasteuriseerde melk.
• Was al uw groenten grondig. Schil uw groenten zoveel als mogelijk.
• Hou bereid voedsel gescheiden van voedsel dat nog rauw is. Hou ook vlees en groenten gescheiden. Gebruik bijvoorbeeld een andere snijplank en andere messen voor uw vlees en groenten, of was ze telkens grondig af.
• Als u een warme maaltijd een tweede keer wilt opwarmen, zorg dan dat u ze volledig laat verhitten.

De communicatie

Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid kreeg de eerste EHEC-melding van de 19 op 5 juni. Het agentschap krijgt jaarlijks een aantal meldingen van besmetting met dergelijke Entero Haemorhagische Escherichia Coli bacterie (in 2010: 29, in 2011: 39). Voor zover het over individuele meldingen gaat en er geen vermoeden is dat er iets fout loopt in de voedselketen worden geen verdere maatregelen genomen (buiten het onderzoek dat bij elke ziektemelding gebeurt). Omdat er vrijdag 8 juni een drietal bijkomende meldingen waren startte het agentschap met een meer grootschalige aanpak. Het FAVV en het WIV werden ingeschakeld en op maandag 11 juni kregen de ziekenhuizen, de huisartsenkringen en de labo's uit de regio Noord-Oost Limburg een mail met meer informatie. Op 14 juni werd de bevraging rondgedeeld en werd een persbericht verstuurd.

"Het is belangrijk dat we iedereen correct informeren maar dat we tegelijk ook vermijden dat er een paniekreactie ontstaat zoals vorig jaar in Duitsland. Niemand is ermee gebaat dat dit gebeurt. Zolang we niet weten wat de bron van besmetting is kunnen we deze niet uitschakelen en kunnen we geen concretere adviezen geven dan deze die altijd al gelden. Het gaat hier dan over de tips die al vermeld zijn en over het advies om bij bloederige diarree naar de huisarts te gaan."

(bron: persbericht van het Vlaams agentschap Zorg en Gezondheid)