In 2020 stierven meer dan 10 000 Vlamingen aan de gevolgen van Covid. Dat aantal werd niet gecompenseerd door een verminderd aantal overlijdens aan andere gevolgen. Hierdoor daalde de levensverwachting van de Vlaming tot het niveau van 2015.
In 2020, het eerste coronajaar, overleden 70 219 Vlamingen. Dat is het hoogste cijfer sinds de start van de registraties in 1993. Een jaar eerder stierven er bijvoorbeeld 61 753 mensen. Dat het aantal overlijdens jaar na jaar toeneemt, is in se niet uitzonderlijk gezien de vergrijzing van de bevolking. Maar toch schieten de cijfers van 2020 er bovenuit. Covid-19 was verantwoordelijk voor meer dan 10 000 sterfgevallen in Vlaanderen. De cijfers tonen echter geen evenredige daling van het aantal overlijdens door andere oorzaken, met als gevolg voor het eerst in lange tijd een daling van de levensverwachting. Een jongen die in 2020 werd geboren, heeft een levensverwachting van 80,2 jaar (tegenover 81 jaar in 2019). Voor meisjes die in 2020 werden geboren, daalt de levensverwachting van 84,9 jaar in 2019 tot 84,2 jaar in 2020.
Het wekt geen verwondering dat Covid-19 zowel bij mannen als vrouwen de belangrijkste doodsoorzaak was in 2020, met meer dan het dubbele aantal overlijdens ten aanzien van de tweede belangrijkste doodsoorzaak (longkanker bij mannen en hartdecompensatie en andere hartaandoeningen bij vrouwen). Het aantal Vlamingen dat overlijdt door een of andere vorm van kanker of een hart- en vaatziekte neemt verder af, maar de daling is minder sterk dan de voorgaande jaren. Waarschijnlijk omdat preventieve campagnes minder makkelijk konden worden gevoerd dan in het verleden. De daling sinds 2012 van de gestandaardiseerde sterfte door hart- en vaatziekten (-96,8 per 100 000 inwoners) en kanker (- 50,1 per 100 000 inwoners) werd echter tenietgedaan door Covid-19 (+ 149,9 per 100 000 inwoners). Sterfte door ziekten van het ademhalingsstelsel, hartfalen en dementie daalde wel sterk in 2020 wat het vermoeden doet rijzen dat vooral patiënten die aan deze aandoeningen leden, stierven door Covid-19.
Tijdens de coronapandemie werd gevreesd dat het aantal zelfdodingen zou toenemen. Dat blijkt echter niet het geval. In 2020 pleegden 970 Vlamingen suïcide, een cijfer dat vergelijkbaar is met dat van het jaar voordien. Bij mannen ouder dan 75 jaar doet zich wel een opvallende stijging voor van 99 zelfdodingen in 2019 tot 120 in 2020.
Filip Ceulemans
