Palliatieve zorg is voor veel huisartsen een belangrijke en belastende taak. Elke palliatieve situatie is weer anders en toch wordt er van huisartsen verwacht dat ze telkens de ‘juiste’ beslissingen maken liefst gebaseerd op evidenties. Deze evidenties in palliatieve zorg werden door de Universiteit Antwerpen samengevat in een Zorgpad Palliatieve Zorg.

Veel huisartsen vinden palliatieve zorg een belangrijk deel van hun taak.1 Toch zijn er ook barrières bij huisartsen om aan vroegtijdige zorgplanning te doen. De Palliatieve Zorg Indicator Tool (PICT) is een hulpmiddel dat bedoeld is voor de vroegtijdige herkenning van mensen in een palliatieve zorgfase, zodat de overgang naar vroegtijdige zorgplanning en ondersteunende comfortzorg gemakkelijker kan verlopen. De PICT is een vertaling door de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen van de Britse 'Supportive and Palliative Care Indicators Tool' (SPICT), die gebruikt wordt in het 'Gold Standards...

De vroegtijdige herkenning van palliatieve patiënten is een vrij nieuw gegeven in de Vlaamse huisartsenpraktijken. Momenteel wordt in Vlaanderen vooral de ‘verrassingsvraag’ gebruikt: ‘Zou ik als zorgverlener verbaasd zijn dat de patiënt in kwestie binnen een jaar overlijdt?’

De meeste palliatieve patiënten wensen thuis verzorgd te worden tot het overlij den. Om deze complexe taak tot een goed einde te brengen kunnen huisartsen een beroep doen op expert-verpleegkundigen van regionale palliatieve thuiszorgequipes.

In dit tweede deel wordt onderzocht welke barrières huisartsen en cardiologen ervaren bij vroegtijdige zorgplanning bij patiënten met chronisch hartfalen. Een gebrek aan een (postgraduaats)opleiding is momenteel de belangrijkste barrière om dit te bespreken.

Toegang tot de palliatieve zorg is voor patiënten met chronisch hartfalen niet vanzelfsprekend. In dit eerste deel wordt in de dossiers nagegaan hoe huisartsen en cardiologen vroegtijdige zorgplanning toepassen.

Het HiPP-project of het ‘Huisarts in Programma Palliatieve Zorg’-project wil de kwaliteit van de palliatieve zorg in de huisartsenpraktijk helpen te verbeteren en optimaliseren. Om dit programma te implementeren in de praktijk werd eerst een pilootstudie gedaan aan de hand van een vragenlijst en facilitatiemomenten in twee opleidingspraktijken. Reeds na de eerste facilitatie waren de betrokken artsen overtuigd van het unieke karakter en de benaderingswijze van het HiPP-zorgpad. Vooral de boodschap dat palliatieve zorg meer is dan louter terminale zorg, sloeg aan. Dit artikel is een...

Huisartsen hebben nood aan een onderbouwd en op de praktijk gericht zorgprogramma voor palliatieve patiënten. Op basis van het Engelse ‘Golden Standards Framework’ besloot de werkgroep Palliatieve zorg van Domus Medica hierover een project op te starten, dat resulteerde in het ‘Huisarts in Programma Palliatieve Zorg (HiPP). Dit programma wil mee bijdragen aan een verbetering van de organisatie en kwaliteit van de zorg tijdens de laatste levensfase, zowel voor de patiënt als zijn omgeving. Dit artikel is een samenvatting van het onderzoek in het kader van een master-na-masterthesis...

De palliatieve patiënt heeft recht op een integrale holistische zorg. Dit wil zeggen dat niet alleen zijn fysieke noden worden gelenigd, maar ook zijn psychosociale en spirituele noden. Hiervoor is echter een intense samenwerking nodig tussen de verschillende betrokken disciplines. Hoe verloopt die samenwerking momenteel in Vlaanderen? Dit verkennend onderzoek peilde naar de visie ter zake van Vlaamse palliatieve hulpverleners en trachtte de knelpunten in de samenwerking te inventariseren.

De palliatieve zorgverlening hecht uitermate veel belang aan een optimale pijn- en symptoomcontrole. Wanneer orale of rectale toediening niet meer mogelijk is, gebruiken vele Vlaamse palliatieve eenheden en netwerken de Graseby MS 26 spuitdrijver. Voor de aanleg ervan bestaan echter geen standaardprocedures. Dit onderzoek wilde via participerende observatie nagaan hoe de aanleg van deze spuitdrijver nu verloopt en van daaruit een aanbeveling opstellen om de kwaliteit van de zorg te verbeteren.